Толковый словарь казахского языка: СҮЙЕК

Слово: Казахский язык Русский язык Английский язык Найти

|СҮЙЕК #зат есім. 1. Адам мен хайуанаттар денесінің қаңқасы. 2. #ауыспалы мағына. Өлген адамның денесі, мәйіті. 3. Өне бойы, тұтас дене. 4. #ауыспалы мағына. Ататек, ру. 5. #этнографиялық. Киіз үйдің кереге, уық, шаңырақ, сықырлауықтан тұратын негізгі қаңқасы. Сүйегі асыл. а) Мықты, қайратты. ә) Атақты, текті жерден, тегi жақсы, тұқымы мықты. Сүйегi ауыр. а) Ауыр тартатын, салмағы ауыр. ә) Өте салмақты, сабырлы. Сүйегі балқыды. Жан жүйесі босады. Сүйегi бекідi. Толысып жетілдi, ержеттi, есейдi. Сүйегi бос. Жасық, болбыр. Сүйегi бір ағармады. Сүйегі жаман. #көнерген сөз. Тегі нашар, тексіз. Сүйегі жасыды. а) Қапаланды, қорланды, күйінді. ә) Беті қайтты. Сүйегі жасық. Өте бос, жігерсіз. Сүйегі қурады. Өлгеніне талай болды, қайтыс болғанына көп уақыт өтті. Сүйегі қызды. Елікті, намысы қозды. Сүйегі менікі, еті сенікі. #көнерген сөз. Бала менікі болғанымен, сенің қол астыңда, не істесең де еріктісің деген мағынада. Сүйегін әзер сүйретті. Жүйкеледі, болдырды. Сүйегіне қына шықты. Құрып бітті, аты өшті. Сүйегіне сіңген. Қанына сіңген, әдет болып кеткен. Сүйегін жасытты. Сағын сындырды. Сүйегін жуды. Өлген адамды арулады. Сүйегін қорлады. Ататегінің намысына тиетін, қорлық болатын іс етті. Сүйегін салды. Сынған сүйекті қалпына келтірді, орнына түсірді. Сүйегің шыққыр! #қарғыс сөз. Өлігің шықсын, өл деген мағынадағы қарғыс сөз. Сүйегі сал болды. а) Мешел болды. ә) Діңкеледі, болдырды. Сүйегі саудыраған. Әбден қартайған, арық. Сүйегі саудырады. Қартайып, сүлдері ғана қалды, жасы келіп солып, қуарды. Сүйегі шықты. #этнографиялық. Өлген кісінің денесін қабірге қарай алып жүрді. Сүйегі шымырлады. Тұла бойы түршікті. Сүйек алысты. Қыз алысып, қыз берісті, құдандалы болды. Сүйек бермес. Қомағай, обыр; «сүйекті екі жағынан ұстап, ортасынан тістеген» сараң. Сүйек жақын [ туыс ] болды. Сүйек шатыс, құдандалы болды. Сүйек жаңғыртты. Бұрыннан құдандалы болып келе жатқан кісілер қыз берісіп, жекжаттықты қайтадан жаңалады. Сүйек жону. Сүйек жонумен байланысты қолөнері түрі. Сүйек кебеже. Сүйекпен оюлап, мықтармен әшекейлеген ағаш кебеже. Сүйекке бу ендi. Балқыды, елжіредi. Сүйекке біткен. Тумысынан солай, қалыптасқан, тәрбиеленген. Сүйекке кірдi. #этнографиялық. Қайтыс болған кісінi арулап, ақ жууға қатысты. Сүйекке кіру. #этнографиялық. Қайтыс болған кісінi арулап, ақ жууға қатысу. Сүйек кемігі. #анатомиялық. <меdullа оssіum rubra, #латын тілі. mеdullа – ми, оs – сүйек, rubrа – қызыл> Жілік бастары, омыртқа денелері және жалпақ сүйектер кемігі сүйек тақташаларының аралықтарындағы ұяшықтары қуысында орналасқан қантүзу мүшесі. Сүйекке сіңген аурудай. Әбден орнығып алған, әдетке айналған. Сүйекке сіңген мінез. Бала күннен қалыптасқан, енді өзгермейтін әдет-дағды. Сүйекке таласқан иттей. Бірбіріне сөз бермей, тілдесіп, ұрысыпкерісіп. Сүйекке таласқан итше. Түк көрмегендей жапа-тармағай бас салып, таласыптартысып. Сүйекке таңба [ дақ ] салды. Жаман атқа ұшыратты, ұятқа қалдырды. Сүйекке таңба түсті. Жаман атқа ұшырады. Сүйекке тиді. Жанына қатты батты, жанды ауыртты. Сүйекке түсу [ кіру ]. #этнографиялық. Өлікті жуып дайындау, арулау. Сүйек қас. #жергілікті сөз. Тұқымымен, жеті атасынан бері қас, өштес. Сүйек қосу. #этнографиялық. Әулеттес, аталас, қандас, сүйектес адамдардың мәйітін бір жерде сақтау үшін арнайы соғылған сағана тамға жерлеу. Сүйек қоя. #саятшылық. Сүйекті отқа күйдіріп, оны үгітіп, ұсақтап, таза ақ шүберекке жұмырлап, бірнеше қабаттап орап тігілген, бүркітке салатын қояның түрі. Сүйек [ сар сүйек ] құда. Ескіден, ежелден келе жатқан құда. Сүйек майы. #анатомиялық. <меdullа оssіum, #латын тілі. mеdullа – ми, май, оs – сүйек> Негізін қан жасаушы торлы (ретикулалық) ұлпа түзетін жілік қуыстарын толтырып тұрған майлы ұлпа. Сүйек сақтар тек болмас. Ұрпақтанұрпаққа ауысарлық кек. Сүйек тамыр. Ежелден жақын берік дос. Сүйек тастады. Дүние беріп алдандырды. Сүйек тасу. Адамның сүйегі, буынбуыны сырқырап ауру. Сүйектөсек. #қолөнер. Жақтауларына сүйектен өрнек салып, әшекейлеген ағаш төсек. Сүйек туберкулезі. #медициналық. Микробактериялар әсерінен пайда болып, омыртқаны, жамбас, аяқ жіліктерін, кейде қол сүйектерін зақымдайтын жұқпалы сүйек ауруы. Сүйекті жарған. Арұятын қорлаған. Сүйек тістеген ит. Күйеуді келеке қылу, мысқыл етуден туған әзіл сөз. Сүйек тістескен. Алысберісі бар, баталасқан.