Толковый словарь казахского языка: КӨШ

Слово: Казахский язык Русский язык Английский язык Найти

|КӨШ #зат есім. Үй ішін, дүниемүлкін күш көлігіне тиеп, малын алдына салып, қоныс аударған бір не бірнеше ауылдың тізбегі, керуені. Көш аман [ көлікті ] болсын. #тілексөз. Жүгін артып болып, көшіп бара жатқанда айтылатын, қоныстайтын жерлеріңе аман-есен жетіңдер деген мағынадағы #тілексөз. Көш артық [ ілгері ]. Анағұрлым, әжептәуір озық, алда. Көш ат. Көбінесе бұрынғы қазақ көшінде қолданылатын аттар. Көш бастады. Жетектеді, басшылық етті, соңынан ілестірді. Көш бойы. а) Жаңа қонысқа жеткенге дейін; көшқон біткенше. ә) Әлдеқайда, анағұрлым. Көш жер. #этнографиялық. а) Бір жерден екінші жерге көшіп, қоныс аударудағы ұзақтықты білдіретін халықтық өлшем. ә) Біраз жер, алысырақ қашықтық. Көш жүре түзеледі. Кемшіліктер, кемістіктер жүре-бара жойылады. Көшке ерген тайлақша. Көрінгеннің ырқында кеткен, соңына ерген деген мағынада. Көшке ілесті. Дүрмектен қалмады, көпшілікпен бірге болды. Көш көлікті болсын! #тілексөз. Көш берекелі, салтанатты болсын деген мағынада. Көш тартты. Алдыңғы түйені бұйдасынан жетелеп, көшті бастап отырды; сапар шекті, жол жүрді. Көштен қалған күшіктей. Жұртта қаңғыған ит сияқты. Көштен қалмады. Қатарынан қалмады, елдің істегенін істеді, соңында қалмады, ілесті. Көштен қалып, көсеу мінген. Құр алақан қалған, есесі кеткен, артта қалған. Көш төмен. Анағұрлым артта, кенже қалған. Көш түйесі. #этнографиялық. Әбзелтұрманы әшекейленген, әдемі қомдалған, күшті әрі төзімді, көш бастайтын аталық түйе. Көш ілгері. Артық, артып түсетін.
|КӨШ = #етістік. 1. Мекенжайды, отырған орнын өзгерту, ауыстыру. 2. #ауыспалы мағына. Оқуын, қызметін, жұмысын ауыстыру. 3. #ауыспалы мағына. Сыры кету, бояуы түсу. 4. #ауыспалы мағына. Біреудің қолына тию, өту. 5. #ауыспалы мағына. Жаңа жағдайға ауысу, жетістікке жету. 6. #ауыспалы мағына. Амалтәсілді өзгерту, басқаша әрекет ету. 7. #ауыспалы мағына. Сөздің желісін, әңгіменің тақырыбын өзгерту, ауыстыру. Көш, бәдік, көш. #этнографиялық. Бәдікті аластау, аурудың иесін қуу үшін айтылатын сөз. Көшкен ел. Бір орыннан екінші орынға ауысып бара жатқан ауыл. Көшкен елдей. Дуылдатып, думандатып; сәнсалтанатымен. Көше қашты. Үдере көшті, біржола табан аударды. Көшкен елдің жұртындай. Қаңырап бос қалған, ебей-себей.