Толковый словарь казахского языка: КІР
|КІР 1#омоним [ #орыс тілі. гиря ] #зат есім. 1. Белгілi бір заттың ауырлық я жеңілдік салмағын өлшейтін түрлi нұсқада жасалған таразы. 2. Таразыға салынған зат салмағын белгілейтін әртүрлi салмақтағы темір тасы. 3. #спорт. Ауыр атлетика жаттығуларына пайдаланатын түрлi салмақтағы темір тас. Кi р гета ртты. а ) Салмағынөлшеді, таразылады. ә) Ойланды, ақылға салды. Кiр көтеру. #спорт. Халық арасында кең тараған, шойыннан құйылған кірдi бір қолмен көтеріп жарысатын спорт түрi.
|КІР 2#омоним #зат есім. #этнографиялық. Мiніске, жұмысқа пайдаланатын мал күшінің ақысы, тер майы.
|КІР 3#омоним #сын есім. 1. Таза емес, былғаныш, лас. // Түрлi кір-қоң, кірлеген киімкешек. // Жуылған киім. 2. #ауыспалы мағына. Жаман ой, көңілдің алақұлалығы, сенімсіздік, күдікшілдік. 3. #ауыспалы мағына. Жаманат. Кiр айналдырмады. #жергілікті сөз. Шаң жуытпады, еш нәрсе жұқтырмады, таза жүрдi. Кiр басты. а) Әбден кірледi. ә) Қайғы меңдедi, уайым көбейдi. Кiр боқша. #жергілікті сөз. Кiр салатын қалта. Кiрдi ашады. Кiр қалдырмайды, тазартады, тазалайды. Кiр етек еттi. Екi қабат еттi, жүктi қылды, бала көтергіш еттi. Кір жайды. Жуылған киімдер, заттарды кепсін деп жаймалап ілді. Кiр жақты. Қаралады, даттап, жала жапты. Кiр жуып, кіндік кескен жер. Өсіпөнген жер, атамекен, туған ел. Кір [ шаң ] жуытпады. а) Шаң жұқтырмады, кір жұқтырмады, таза сақтады. ә) Ақтап алды, сөз келтірмеді. Кір жұққызбады. Шаң жуытпады, жаманат келтірмеді, ұятқа қалғызбайды. Кір жұққызды. Ұятқа қалдырды, жаманат келтірді. Кір жұқтыру. Жаманат келтіру. Кiр келтірдi. Ұят жасады, жаманатқа қалдырды, басын қорлады. Кiр көңіл. Арам, пасық, топас, надан. Кір көтергіш. Кірлегені білінбейтін. Кір сабын. Кірсабын (тұрмыста пайдалану үшін 65, 70 және 72%дық қышқылдар қосылып дайындалатын қатты, кептірілген, кір жууға арналған сабын). Кiр тарқады. Көңілдегi ыза-кек, ашу басылды, уайым-қайғы жоғалды, қаяу кеттi. Кiр шалды. Кiрлендi, ластанды. Кір шалмаған. Пәк, таза. Кір шалмас. Пәк, адал. Кiрi бес елi [ батпан ]. Баттасқан кір, өте былғаныш. Кірін кетірді. Жуды, тазалады. Кiрi сіңдi. Жерсіндi.
|КІР = #етістік. 1. Ену, келу. 2. Жолығу, кездесу. 3. Сұғылу, бату. 4. Суға түсу, бойлау. 5. #ауыспалы мағына. Пайда келу, олжа түсу. 6. #ауыспалы мағына. Белгілi бір ұйымға мүше болып өту, қабылдану. 7. #ауыспалы мағына. Жоғары оқу орнына, мектепке түсу, орналасу. 8. #ауыспалы мағына. Араласу, қатысу. 9. #ауыспалы мағына. Басталу, түсу, келу. 10. #ауыспалы мағына. Белгілi бір нәрсеге тән болу, соның қатарына жату. Кiрерге көр [ жер, қуыс, тесік ] таппады [ қалмады ]. Барар жер, басар тауы болмай қысылды; қатты қиналды, ұялды, жұрттың бетіне қарай алмады. Кiрсе шыққысыз. Жайнап тұрған, келіскен, әшекейлi. Кiріп шықты. Жолығып кетті, келді.
|КІР 2#омоним #зат есім. #этнографиялық. Мiніске, жұмысқа пайдаланатын мал күшінің ақысы, тер майы.
|КІР 3#омоним #сын есім. 1. Таза емес, былғаныш, лас. // Түрлi кір-қоң, кірлеген киімкешек. // Жуылған киім. 2. #ауыспалы мағына. Жаман ой, көңілдің алақұлалығы, сенімсіздік, күдікшілдік. 3. #ауыспалы мағына. Жаманат. Кiр айналдырмады. #жергілікті сөз. Шаң жуытпады, еш нәрсе жұқтырмады, таза жүрдi. Кiр басты. а) Әбден кірледi. ә) Қайғы меңдедi, уайым көбейдi. Кiр боқша. #жергілікті сөз. Кiр салатын қалта. Кiрдi ашады. Кiр қалдырмайды, тазартады, тазалайды. Кiр етек еттi. Екi қабат еттi, жүктi қылды, бала көтергіш еттi. Кір жайды. Жуылған киімдер, заттарды кепсін деп жаймалап ілді. Кiр жақты. Қаралады, даттап, жала жапты. Кiр жуып, кіндік кескен жер. Өсіпөнген жер, атамекен, туған ел. Кір [ шаң ] жуытпады. а) Шаң жұқтырмады, кір жұқтырмады, таза сақтады. ә) Ақтап алды, сөз келтірмеді. Кір жұққызбады. Шаң жуытпады, жаманат келтірмеді, ұятқа қалғызбайды. Кір жұққызды. Ұятқа қалдырды, жаманат келтірді. Кір жұқтыру. Жаманат келтіру. Кiр келтірдi. Ұят жасады, жаманатқа қалдырды, басын қорлады. Кiр көңіл. Арам, пасық, топас, надан. Кір көтергіш. Кірлегені білінбейтін. Кір сабын. Кірсабын (тұрмыста пайдалану үшін 65, 70 және 72%дық қышқылдар қосылып дайындалатын қатты, кептірілген, кір жууға арналған сабын). Кiр тарқады. Көңілдегi ыза-кек, ашу басылды, уайым-қайғы жоғалды, қаяу кеттi. Кiр шалды. Кiрлендi, ластанды. Кір шалмаған. Пәк, таза. Кір шалмас. Пәк, адал. Кiрi бес елi [ батпан ]. Баттасқан кір, өте былғаныш. Кірін кетірді. Жуды, тазалады. Кiрi сіңдi. Жерсіндi.
|КІР = #етістік. 1. Ену, келу. 2. Жолығу, кездесу. 3. Сұғылу, бату. 4. Суға түсу, бойлау. 5. #ауыспалы мағына. Пайда келу, олжа түсу. 6. #ауыспалы мағына. Белгілi бір ұйымға мүше болып өту, қабылдану. 7. #ауыспалы мағына. Жоғары оқу орнына, мектепке түсу, орналасу. 8. #ауыспалы мағына. Араласу, қатысу. 9. #ауыспалы мағына. Басталу, түсу, келу. 10. #ауыспалы мағына. Белгілi бір нәрсеге тән болу, соның қатарына жату. Кiрерге көр [ жер, қуыс, тесік ] таппады [ қалмады ]. Барар жер, басар тауы болмай қысылды; қатты қиналды, ұялды, жұрттың бетіне қарай алмады. Кiрсе шыққысыз. Жайнап тұрған, келіскен, әшекейлi. Кiріп шықты. Жолығып кетті, келді.
Омонимы и однокоренные слова
КІРЖІҢ-КІРЖІҢ, КІР-КІР, КІРТ-КІРТ, КІРШ-КІРШ, КІР, КІР, КІР, КІР, КІРАЗА, КІРАНДАС, КІРАУАТ, КІРӘ, КІРӘЖІ, КІРӘНЖІЛІК, КІРӘП, КІРБЕЛЕҢ, КІРБЕЛЕҢ, КІРБЕЛЕҢДЕ, КІРБЕЛЕҢСІЗ, КІРБЕҢ, КІРБЕҢДЕ, КІРБЕҢДЕТ, КІРБЕҢДЕТУ, КІРБЕҢДЕУ, КІРБЕҢДІ, КІРБЕҢДІК, КІРБЕҢ-КҮЙБЕҢ, КІРБЕҢСІЗ, КІРБИ, КІРБИІҢКІРЕ, КІРБИТ, КІРБИТУ, КІРБИЮ, КІРБІК, КІРБІКТЕН, КІРБІКТЕНУ, КІРБІЛЖІҢ, КІРБІҢ, КІРБІҢДЕ, КІРБІҢДЕТ, КІРБІҢДЕУ, КІРБІҢДЕУ, КІРБІҢДІК, КІРБІҢДІ, КІРБІҢ-КІРЕУКЕ, КІРБІҢСІЗ, КІРБІҢШІЛ, КІРГІЗ, КІРГІЗУ, КІРГІЗУЛІ, КІРГІЗІЛ, КІРГІЗІЛУ, КІРГІЗІС, КІРГІЗІСУ, КІРГІЛЖІҢ, КІРГІН, КІРГІЛІК, КІРДЕЙ, КІРДІЛІ-ШЫҚТЫЛЫ, КІРДІҢ, КІРДІР, КІРЕ, КІРЕ, КІРЕ, КІРЕ, КІРЕБЕРІС, КІРЕЙ, КІРЕКЕЙ, КІРЕКЕСТЕН, КІРЕКЕСТЕНУ, КІРЕКЕСУ, КІРЕКЕШ, КІРЕКЕШТІК, КІРЕЛЕ, КІРЕЛЕУ, КІРЕЛІ, КІРЕЛІ-ШЫҒАЛЫ, КІРЕҢКЕ, КІРЕПҰЛ, КІРЕР-КІРМЕСТЕН, КІРЕРЛІ-ШЫҒАРЛЫ, КІРЕР-ШЫҒАР, КІРЕС, КІРЕС, КІРЕСІ, КІРЕСІЛІ-ШЫҒАСЫЛЫ, КІРЕУ, КІРЕУ, КІРЕУЕТ, КІРЕУКЕ, КІРЕУКЕДЕЙ, КІРЕУКЕЛЕ, КІРЕУКЕЛЕН, КІРЕУКЕЛЕНДІР, КІРЕУКЕЛЕНДІРУ, КІРЕУКЕЛЕНУ, КІРЕУКЕЛІ, КІРЕУКЕСІЗ, КІРЕУЛЕН, КІРЕШЕК,
© 2021. Wonder Words
Институт интеллектуальных технологий