Толковый словарь казахского языка: ЖАҚСЫ

Слово: Казахский язык Русский язык Английский язык Найти

|ЖАҚСЫ #сын есім. 1. Көңілге ұнайтын, оңды, теуір. 2. Адамгершілік қасиеті мол, тербиелі, игі, ізгі (адам). // Ауылдың, елдің белді, беделді адамы. // Ие, қош, мақұл, дұрыс. Жақсы адам. Қоғамда қалыптасқан әдеп, ахлақ, iзгілік нормаларына сәйкес мінезқұлық, әрекет иесінің жалпы атауы. Жақсы адам ба еді? #діни. Қазақтың өлік жөнелту салтында сұрақ түрінде айтылатын сөз орамы; марқұмның үйінің ауласында немесе мешітте жаназа шығарғанда (кейбір өңірлерде қабір басында да) молданың жамағатқа қарата қоятын сұрағы. Жақсы айтты. Дұрысын сөйледі, орынды сөз сөйледі. Жақсы ат. Абырой, атақ. Жақсы ата. Текті тұқым, өнегелі несіл. Жақсы ат [ атақ ] жоқ. Қанша бейнеттеніп тырбанса да, мақтау ала алмады, еңбегі зая кетті. Жақсы атақ. Абыройлы, құрметтi ат. Жақсы атанды. Абыройлы болды, жақсы жағымен танылды. Жақсы аты келеді. Абыройатағы, мақтауы саған болады. Жақсы болды. а) Оңды, жайлы, тәуір болды. ә) құба-құп, теуір; нұр үстіне нұр. Жақсы болсын, жаман болсын. Әйтеуір, қалай болмасын. Жақсы [ жайлы ] жатып, жайлы [ жақсы ] тұрыңыз. #тілексөз. Ұйықтар кезде, жатар алдында айтылатын игі #тілексөз. Жақсы ит өлігін көрсетпейді, өзін ешкімге қорлатпайды, көз түрткі болмай шетке кетеді. Жақсы көрді. Іш тартып ұнатты, сүйді, жаратты. Жақсы көріну. Жағыну, жағымпаздану. Жақсы қарамады. Ұнатпады, жақтырмады, жаратпады. Жақсы қашан да [ қай жерге де ] сыяды. Мінезі жақсы адам сыйымды болады деген мағынада. Жақсы мен жаманды айырды. Оң мен солын таныды, ақылы кірдi. Жақсы лебіз білдіру. Жағымды ойпікірін, ықыласын айту, оң көзқарасын таныту. Жақсысын асырды, жаманын жасырды. Жұрт көзінше намысын қорғады, сыр бермеді, көтермеледі, қолдады. Жақсының шарапаты. Жақсы адамның тигізген пайдасы, көмегі, қайырымы.