Толковый словарь казахского языка: АРҚА

Слово: Казахский язык Русский язык Английский язык Найти

|АРҚА 1#омоним #зат есім. 1. Адамның ту сырты, жотасы. 2. #анатомиялық. <лат. dоrsum> Мойыннан сегізкөзге дейінгi адамның дене тұрқының сыртқы жағы. 3. Жанжануарлардың дене тұрқының жоғарғы сыртқы бөлігi, жоны. 4. #ауыспалы мағына. Арт жақ, ту сырт. 5. #ауыспалы мағына. Өтіп кеткен уақыт, кез, шақ. 6. #географиялық. Солтүстік пен солтүстікбатыстан континенттік арктикалық суық ауа массаларының әсерінде болатын қысы қоңыржай, жазыжылы ауа райымен байланысты ерекше табиғаты бар Қазақстанның орталық бөлігi. 7. Таудың жотасы. 8. #көнерген сөз. Солтүстік, терістік жақ. 9. #ауыспалы мағына. Кейбір дарынды адамдардың бойындағы лап етпе қызбалық, ұшқырлық т.б. тәріздi ерекше еліргіш қасиет. Арқа бердi. Жаудан қорқып қашты, жеңілдi. Арқаға аяздай батты. Жанын ауыртты, қатты күйзелттi. Арқаға қақты. а) Қошеметтеу, қолпаштау, құрмет көрсету, мақтау мәнін білдіретін қимылишарат. ә) Жақын тарту, өзімсіну, жұбату т.б. мәнін білдіретін қимыли-шарат. б) Қолдау, өзімсіну, риза болу мәнін білдіретін қимылишарат. Арқадан бүрдi. Суық қысты, тоңдырды. Арқадан жүк түсті. Міндеттен құтылды, босады, ойға салған iсін орындап шықты, жеңілдедi. Арқа етi арша, борбай етi борша болды. Әбден азыптозды, тұрмыстың қиындығын көрдi, жүдепжадады. Арқа жазды. Қолы босап, аяққолы кеңіді, еркін тыныстады, еңсесін көтердi. Арқа жүзбеқанат. #биологиялық. Балықтардың жүзу кезінде қимылдауына, қозғалуы, денесінің орнықты болуы қызметін атқаратын арқасындағы қанаттар. Арқа күзеу. Арқа сүйер, сенімді тірек. Арқаны [ арқа кеңідi ] кеңге салды. а) Жайбарақаттыққа салынды, қолы босады, асықпады. ә) Тыныш тапты, көңілi орнына түстi, бейқам болды. Арқаны пірге сүйедi. Пiрін қуат тұтты, одан жәрдем, қолдау сұрады. Арқа сүйедi. а) Иек артты, арқаланды, сендi. ә) Табан тіредi, негіз болды. Арқа сүйер. Тiрек, таяныш, сүйеніш. Арқа сүйеу айтты. Демеу болатын, қолдау көрсету мәніндегi сөз айтты. Арқасы алынды. а) Жотасы қажалды, жауыр болды. ә) Иығын ат тістеп алып тастады, жара қылды. Арқасы [ арқасының қозбасы ] бар. Бойына лап етпе қызбалық, ұшқырлық сияқты ерекше еліргіш қасиет тән. Арқасы босады. а) Бейнеттен, азаптан құтылды. ә) Қолы босап, көңілi жай тапты. б) Қолы тидi, уақыты болды. Арқасы дулады [ дулап кетті ]. Қатты қызып, көтеріліп кетті, бойын қуатты күш билеп кетті, шабыттанды, елірдi. Арқасы жап-жалпақ. Арқалы, қоңды, жетілген. Арқасы жауыр болды. Әбден шаршады, титықтады, мезi болды. Арқасы кеттi. в #етістік. Ердің қажауынан аттың арқасы жараланып, жауыр болды. Арқасы қозды. а) Шабыты оянды, лап еткен қызбалығы, ұшқырлығы ұстады. ә) Желіктi, делебесi қозды. Арқасы құрысты [ құрыстады ]. Ызасы келдi, қаһарланды. Арқасы қызды [ қышыды ]. Шабыты ұстады, таяқ жегісі келді. Арқасы мұздап қоя [ сала ] бердi. Сескендi, бойы шымырлап, түршігіп кеттi. Арқасына бұрымын лақтырды. Шашы ұзын, бұрымы тоқпақтай қыздың алдына түскен бұрымын артына тастаған жарасымды қимылы. Арқасына жүк артты. Мiндеттедi, iс жүктедi. Арқасынан құмырсқа жүріп өткендей болды. Тұла бойы шымырлады, тітіркенді. Арқасынан таяқ үзген жоқ. Үнемі сабады, ұрды. Арқасынан таспа тілдi. Сабады, ұрыпсоқты. Арқасын жауыр қылды. Ығыры шықты, көк иық болды; азап шекті, азып тозды. Арқасын [ аяздай ] қарыды. Жанына батты, күйдірдi, қиналтты. Арқасын сылыды. Қатты сабады, терісін тілдi. Арқасын тосты [ төседi ]. Қиындықты көтеруге дайын болды. Арқасының ұстамасы бар. Бақсылығы бар, қасиет қонған, аруақты. Арқасы пышақтай. Тыриған арық. Арқасы сүйеу болды. Бiреуге тірек болды, жәрдем жасады, қолдау көрсеттi. Арқасының жосылуы. Арқасына қамшы тиілу, өспелуі. Арқасы ұстады. Қызбалығы, ұшқырлығы қозып, шабыттанды. Арқа таңды [ таңу қылды ]. Тiреу, сүйеу санады, қолдаушысы деп таныды, арқаланды. Арқа таяныш. Сүйеніш,
|АРҚА 2#омоним #шылау. Арқылы, көмегімен.