Қазақ тілінің түсіндірмелік сөздігі: ӨЛІ

Сөз: Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі Іздеу

|ӨЛІ 1#омоним #сын есім. 1. Өлген, қаза болған, ажалы жеткен. 2. #ауыспалы мағына. Түйсігі жоқ, топас, білімсіз. Өлi алған жоқ, тірi алды. Жоқтан ешкім келген жоқ, белгілi біреу ұрлады. Өлі аруақ. #көнерген сөз. Діни ұғымда атабабаның рухы деген мағынада. Өлі бой. Тіршіліктен түңіліп суыған құр сүлде туралы айтылады. Өлі бойға жан [ қан ]жүгірді. Бойға қуат-жігер бітті, өшкен үміті жанды. Өлі болып көрде жоқ, тірі болып төрде жоқ. Санатта, есепте жоқ. Өлi бұйым. Ұсталмаған, қажетке жаратылмаған #зат есім. Өліге иман тілеу. Марқұмға о дүниеде Алла тағала иманын кәміл етсін деп тілек айту. Өлі дала. Меңіреу дала, елсіз, малсыз дала. Өлі дене. Жансыз дене, қайтыс болған кісінің денесі, мәйіті. Өлі дүние. Зат, мүлік. Өлі #етістік. а) Ескі (сүр) ет, қонақ келместен бұрын сойылған малдың еті. ә) Жараның я ат жауырының жаны кеткен, өлген бөлігі. Өлі жан. #поэтикалық. Тірі өлік; тірліктен үміт үзген, түңілген, өлімге мойынсынған жан, кісі мағынасында. Өлі жара. Бітпес ескі кек. Өлі жетім. Енесі өліп қалып, басқа боталы түйеге телінбей қалған бота. Өлі жұрнақ. #лингвистикалық. Көне тілде белсенді қолданыс тапқан, қазір сөз тудыру қабілетінен айырылып, жекежара жұмсалмайтын тұлға. Өлі жүн. а) Түлемеген жабағы жүн. ә) Көктемде жылқыдан түсіп қалатын қысқы түк, жүн. Өлі #зат есім. Өлі бұйым, мүлік, дүние. Өлі заттек. #экологиялық. Тірі заттек қатыспайтын процестерден түзілетін заттектер. Өлi капитал. #экономикалық. Ешкімге табыс әкелмейтін құндылықтар. Өлі кеңістік. #әскери сөз. Залалданбайтын кеңістік, атыс позициясынан ату кезінде снарядтың, ракетаның, оқтың және басқалардың тікелей тиюінен нысана жойылмайтын атыс қашықтығының негізіндегі кеңістік. Өлі қараңғы. Тып-тыныш, жым-жырт ел орынға отырар кездегі қараңғы, елеңалаңдағы кез. Өлі мәлімет. Дерексіз, жалған мәлімет, ескі ақпарат. Өлі мен тірінің арасында. Әл үстінде, ажал аузында, жаны қыл үстінде. Өлі су. а) Қайнамаған, шикі су. ә) Ағыны жоқ, бөгелген қара су. Өлі сүйек. Дене бітімі ебедейсіз, оралымсыз, епсіз кісі. Өлі сыбаға. Еңбексіз тиген, еңбек сіңбеген үлес. Өлі табиғат. Жансыз табиғат. Өлі төсек. Ерлізайыптылар арасындағы салқындық, салқын қатынас деген мағынада. Өлі түбір. #лингвистикалық. Жасалу жолдары беймәлім, мағынасы ұмытылған түбірлер. Өлі тыныштық. Жым-жырт, құлаққа ұрған танадай. Өлі тіл. #лингвистикалық. Тарихи даму барысында қолданыстан шығып қалған тіл. Өлі ұйқы. Қатты ұйқы, еш нәрсе сезбейтін ұйқы. Өлі шөп. Жер бетіндегі былтырғы шөп.
|ӨЛІ 2#омоним #зат есім. ветеринарлық. Жылқының қара терге түсіп, бір тұрып, бір жүріп, жайылмай теңселіп жүретін ауруы. Өлі тигендей. Ауру жылқыдай тыпырлау, аунақшу, жанын қоярға жер таппау. Өлі тиген түйедей. #бейнелі сөзқолданыс. Тыпыршып, аунақшып. Өлі тиді. Жылқы ай ауруымен ауырды. Өлі шанышқақ. Өлі тию ауруының түрі.