Қазақ тілінің түсіндірмелік сөздігі: ӨКПЕ

Сөз: Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі Іздеу

|ӨКПЕ 1#омоним #зат есім. <лат. pulmоne> 1. Адам мен жанжануарлардың тыныс алу мүшесі. // Өкпенің кеуде қуысындағы жатқан жері (тұсы). // Сойған малдың тамаққа пайдаланылатын ішкі мүшесі, өкпесі. 2. #анатомиялық. <лат. pulmоnes> Сыртқы қоршаған орта мен жануарлар ағзасы қан айналым жүйесі аралығындағы газ алмасуды қамтамасыз ететін, тыныс алу жүйесінің орталық мүшесі. 3. #ауыспалы мағына. Өкпеге суық тиюден, микроб түсуден пайда болатын адам мен малда кездесетін жұқпалы ауру; өкпе ауруы. Өкпеге тепті. Жанын көзіне көрсетті, азап тарттырды. Өкпеге шалдықты. Өкпе ауруымен ауырды. Өкпе қатерлі ісігі. #медициналық. өкпе рагі, адам өкпесіне түскен қатерлі ісік; созылмалы ауру. Өкпемен қақты. #көнерген сөз. Шошынып ауырған адамды күн батарда қолтығынан, кеудесінен өкпемен ұрып емдеді. Өкпемен қақтырды. #діни. Жаңа сойған қойдың өкпесімен қағып, ұру арқылы ем-дом жасады. Өкпесi алқынды. Деміктi, тынысы тарылды. Өкпесі аузына [ алқымына ] тығылды. Жүрегі қағып, алқынды, ентікті, өкпесі өшті; де- мікті. Өкпесі жүрмеді. Реніші өтпеді. Өкпесі күйді. Қатты алқынды, ентікті; өкпесі өшті. Өкпесi қабынды. #медициналық. < #грек тілі. preumоn> Өкпе тінінің қабынуынан немесе басқа аурулардың асқынуынан болатын өкпе ауруына ұшырауы. Өкпесі қарлықты. #жергілікті сөз. Өкпесі аузына тығылды. Өкпесі қысылды. Тынысы тарылып, дем алуы қиындады. Өкпесін ала жүгірді. а) Ренішін айтты. ә) Асығыпаптықты. Өкпесін аузына тістеп. Екі өкпесін қолына алып. Өкпесін аузына тістеп айтысты. Қоймай, қатты айтысты. Өкпесіне суық тиді. Өкпесі қабынып, суық тиіп ауырды. Өкпесін қысты. Тынысын тарылтты, жанын жай таптырмады. Өкпесін сүйреді. Денсаулығы нашар адам туралы айтылады. Өкпесін сүйретті. Қиналды, зорланды. Өкпесі өшті. а) Қатты жүгіргендіктен дем алуы қиындап, ентікті, алқынды. ә) Діңкесі құрып шаршады, болдырды. Өкпе тұс. Қаптал жақ; сырт жақ.
|ӨКПЕ 2#омоним #зат есім. Наз, реніш; көңіл қалушылық. Өкпе айтты. Реніш білдірді, наз айтты. Өкпе арқалады. Өкпеледі, өкпесін іште сақтады. Өкпе артты. Өкпеледі, ренжіді. Өкпеге қимады. Ренжіспеді, өкпе-наз қылмады. Өкпе жазды. Реніш білдірді, өкпеледі. Өкпе жүрмейді. Өкпелеуге, ренжуге болмайды деген мағынада. Өкпе қылды [ етті ]. Ренжіді, өкпеледі. Өкпеңдi қи. Ренжіме, өкпелегендi қой, бір жолға кешір деген мағынада. Өкпе сақтады. Өкпеледі, ренжіді. Өкпе сызы. Көңілдегі қаяу, #реніш. Өкпесі жоқ. Реніші, көңіл қаяуы жоқ. Өкпесі қара қазандай [ таудай, батпандай ]. Қатты өкпелі, ренжулі. Өкпесі қозды. Өкпереніші асқынды, араздасты. Өкпесі тарқады. Өкпереніші басылды, өкпелегенін қойды.