Қазақ тілінің түсіндірмелік сөздігі: ӨЗЕН

Сөз: Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі Іздеу

|ӨЗЕН #зат есім. 1. Жер бетіндегі табиғи арна- мен тұрақты немесе жыл маусымдарының көпшілік уақыттарында ағатын су ағыны. 2. Қоныс, жайылым, жұрт. Өзен алабы. #су шаруашылық. Су ағындары жеке өзенге немесе өзен жүйелеріне келіп қосылатын жер бетінің белгілі бір аумағы. Өзен аңғары. а) Негізінен өзендердің эрозиялық әрекеттерінің нәтижесінде пайда болатын жер бедерінің созылмалы пішіні. ә) Жер бетіндегі енсіз, әдетте, ұзына бойы ирелеңдеп созылып жатқан ойқастау, жалпы еңістегі өзеннің бастауынан сағасына қарай бағытталған жер. Өзен бассейні. #су шаруашылық. Су айрықтарымен шектелген және су олардан өзенге (көлге, теңізге) ағып баратын жер бетінің бір бөлігі және топырақ жыныс қабаты. Өзен бастауы. #су шаруашылық. Арнада тұрақты ағыс байқалатын орын. Өзен бойы. Өзен жағалауы, жағасы, қоныс. Өзенді өрледі. Өзен ағысына қарсы, жағалап жүрді. Өзен желісі. #су шаруашылық. Кез келген аумақтағы барлық өзендердің жиынтығы; гидрографиялық желінің бір бөлігі. Өзен жүйесі. #су шаруашылық. Суы бір-біріне қосылып, теңізге немесе көлге бір сағамен құятын негізгі өзен мен оның салаларының жиынтығы. Өзен ирелеңі. Өзен суының айналымы салдарынан пайда болатын, өзен арнасының жоғарыдан қарағанда байқалатын иіні, бүгілісі. Өзен көлігі. сушар. Ішкі су жолдары (өзен, көл, канал, бөген) арқылы жүк және жолаушылар тасымалдайтын көлік түрі. Өзен қосарналылығы. #су шаруашылық. <лат. bіfurсus> Өзеннің және оның аңғарының екі тарамға бөлініп ағуы. Өзен құламалылығы. Өзен бастауының су деңгейі мен оның сағасының су деңгейінің немесе өзеннің кез келген телімінің екі нүктесінің деңгейлік белгілерінің айырмасы. Өзеннің сағалық алабы. #географиялық. Ұзындығы бойынша өзенге тән гидровликалық режім біртіндеп теңсіздік режімге өте бастайтын өтпелі аймық. Өзеннің сулылығы. Қандай да бір кезең ішінде (он күнде, айда, маусымда, бір немесе бірнеше жылда) ұзақ жылдардағы орташа мәнімен салыстырғандағы (осы кезеңдегі нормасымен) өзенмен ағып келетін судың мөлшері. Өзен сағасы. Өзеннің теңізге, көлге, бөгенге немесе өзінен үлкенірек өзенге құяр тұсы. Өзен суының тартылуы. Түсетін жауын- шашынның мөлшері азайып, оның сүзілу мен булануға көп жұмсалатын кезінде өзен арнасындағы ағыстың жойылуы. Өзен тасыды. Қар, жауын суының молаюынан өзен арнасынан асып ақты. Өзен тасындылары. #геологиялық. Ағыс күшімен тасымалданатын және арнадағы, жайылымдағы шөгінділерді қалыптастыратын қатты, минералды бөлшектер. Өзен эрозиясы. #географиялық. Аққан судың шаю әрекеті.