Қазақ тілінің түсіндірмелік сөздігі: ШЫБЫН

Сөз: Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі Іздеу

|ШЫБЫН 1#омоним #зат есім. 1. #зоологиялық. <лат. brасhусera> Бірқатар түрлері адамның, үй жануарларының жұқпалы ауруын тудыратын қоздырғыштарды тасымалдайтын қосқанаттылар отрядына жататын кішкене жәндік. 2. #ауыспалы мағына. Жан [ ескі ұғым бойынша адам жаны шыбын тәрізді өте кішкене, нәзік, әлсіз келеді және ол кеудеде ұшып жүреді деген сенімнен қалған түсінік, наным ]. Шыбын құрлы көрінбеді. Бұйым болмады, түкке тұрмады. Шыбын жан. Өмір, тірлік; құр сүлдер. Шыбын жанға талас қылды. #поэтикалық. Өмір үшін күресті. Шыбын жаны көзіне [ көз алдына ] көрінді [ келді ]. Жанына қатты батты, ауырды. Шыбын жаны мұрнының ұшында [ ұшына келді ]. Жан ұшырды, қорықты; қиналды, азаптанды. Шыбын жанын қоярға жер таппады. а) Ауруы жанына қатты батып, бебеу қақты; арпалысты, жанталасты. ә) Мазасы кетті, дегбірсізденді; безек қақты. Шыбын жанын шүберекке [ жалауға ] түйді [ байлады ]. а) Басын қатерге тікті, жанын аямады. ә) Жан ұшырды, аласұрды. Шыбын жанын шырқыратты. Жанын көзіне көрсетті, қатты қинады. Шыбын жаны шыға [ шығып кете ] жаздады [ алқымына тығылды ]. Қатты састы, қорықты. Шыбын жаны [ шыбыны ] шырқырады [ шырылдады ]. Безек қақты, жан ұшырды. Шыбын құрлы көрмеді. а) Сезбеді, мыңқ демеді. ә) Елемеді, ескермеді. Шыбынның ұшқаны білініп тұрды. Құлаққа ұрған танадай, тып-тыныш, ың-жыңсыз. Шыбын өлімі ғұрлы көрмеді. Қаныпезер, адамды ит құрлы да көрмеу мағынасында. Шыбын шаққан құрлы көрмеді. Елемеді, ескермеді. Шыбыны ұшты. Зәреқұты кетті.
|ШЫБЫН 2#омоним #зат есім. #ойын. Карта ойынындағы төрт түрлі қағаздың бірі; шытыр, «крест», «айқыш».