Қазақ тілінің түсіндірмелік сөздігі: ТОЙ

Сөз: Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі Іздеу

|ТОЙ 1#омоним #зат есім. 1. #этнографиялық. қазақ халқының мәдени өмірінде ерекше орын алатын адамның дүниеге келуі, үй болуы, не түрлі қуанышты кезеңдерін атап өту дәстүріне сәйкес өткізілетін дүбірлі салтанатты жиын [ қазақтың дәстүрлі тойына, әдетте, той иесінің отбасы, жақын туысы, көршіқолаңы, алыс ағайыны, құдажегжаты, достамыры, ауылаймағы шақырылады, әрбір қуанышты оқиғаға қатысты той сценарийі әртүрлі болады, қалыптасқан әдетғұрыптар бойынша, өзіндік ырымжоралғы, жолжосыны, тарту-таралғы, сыйкәделерімен атқарылады ]. 2. Біреудің мерейлі қуанышы не бір салтанаттың, мерекенің құрметіне байланысты өткізілетін жайылған дастарқан, дүбірлі, қуанышты жиын, думан. 3. #ауыспалы мағына. Кең, дарқан (көңіл). Той ағасы. Қуанышты жиын, ойынтамашаны басқаратын кісі, той басқарушы, асаба. Той аңдыды. Қызық, думан iздедi. Той асы. #этнографиялық. Жиынтойда берілетін кәделі тамақ, дәм (ет, т.б.). Той бастады. Жиынтойды әнөлеңмен бастады, ашты. Тойға бара жатқандай. Сыланыпсипанып, көтеріңкі (көңілмен). Тойға даярланды. Той жасауға не тойға баруға әзірлік жасады. Тойға жас жиылғандай. #бейнелі сөзқолданыс. Жан-жақтан қаптап, шұрқырап. Тойға шашу. Той иелеріне берілетін кәделі сый. Тойда бәйге шапты. Жиынтойда өнер көрсетті, алдына жан салмады. Тойда билеп, торқа киген. Жай біреу емес, өнерлі деген мағынада айтылып тұр. Тойдан құр қалды. Тойға бара алмады. Тойдан тобықтай. Тойдан аз да болса сыбаға тисін деген мағынада. Той десе, қу бас домалайды. Елдің тойға деген құмарлығын, кәрі-жас түгел аттанатынын білдіру үшін айтылады. Тойдың болғанынан боладысы [ дегені ] қызық. Қуанышты жағдайдың болғанынан гөрі дайындық кезеңі маңызды деген мағынада. Той дүбірі. Думанды жиын, той болатынынан хабар. Той жасады [ қылды, істеді ]. Адамның қуанышты кезеңдеріне не бір салтанаттың, мерекенің құрметіне арнап думанды, дүбірлі жиын өткізді. Той құтты болсын! тіле к. Той иелерін құттықтау кезінде айтылатын игі #тілексөз. Той өткен соң даңғыра. Әр нәрсе өз мезгілінде деген мағынадағы сөзқолданыс. Той салты. Той жасау дәстүрі. Той сарқыты. #этнографиялық. Тойға, қонаққа барған адамның тойға бармай қалған туыстары, көрші-қолаң, ағайын, құрдастары дәм татсын деп және осындай қызық өздерінің де басында болсын деп ырымдап, той дастарқанынан алып келген тағамы, дәмі. Той тарқады. Той аяқталып, жиналған жұрт үйдіүйіне тарады, қайтты. Той тойға ұлассын. тіле к. Той бола берсін, той толастамасын.
|ТОЙ 2#омоним= #етістік. 1. Лықия ішіп-жеу. 2. #ауыспалы мағына. Мықтап ішкілік ішіп алу. 3. #ауыспалы мағына. Әбден ығыр болу. // Болымсыз тұлғада ашкөздену, құнығу деген мағынаны білдіреді. 4. #ауыспалы мағына. Мейірі қану, құмардан шығу. Тойған қозыдай. а) Әдепті, артық қылығы жоқ, жуас. ә) Қарапайым, қатардағы. Тойған қозыдай [ қозы секілді ]. Артық қылығы жоқ, моп-момақан, жұп-жуас. Тойып біттi. #сөйлеу.#жағымсыз. Әбден көңілi қалды, запы болды, шаршады.