Kazakh explanatory dictionary: ТІЛДІК
|ТІЛДІК 1#омоним #зат есім. Тіл ұшы тиіп тұратын төменгі тістердің түбірі бекіген қызыл #етістік.
|ТІЛДІК 2#омоним #сын есім. 1. Тілге тән, тілге қатысты. 2. Тіл білімі пәніне байланысты, соған қатысты. Тілдік акустика. #лингвистикалық. Дыбыстардың жасалуы мен олардың естілуін, дыбыстық белгілерді, сондай-ақ дыбыс құрылыстарын және оларды таныпбілетін қондырғыларды жасайтын жалпы акустиканың бөлімі. Тiлдік барьер. Бiр тілдi тұтынушының бөтен тілдік ортаға түскендегi тіл білмеуден туындайтын қиындықтары. Тілдік бірліктер. #лингвистикалық. Тілдік жүйеде әртүрлі мағынаға және қызметке ие болатын бірліктер. Тілдік жағдаят. #лингвистикалық. Бір тілдің немесе бір территориялықәлеуметтік ортада қызмет ететін тілдік формалардың (жергілікті, әлеуметтік диалектілер, койне, жаргон, тілдің функционалды стильдік түрлері) белгілі географиялық аймақ немесе саяси-әкімшілік құрылым шегінде өмір сүру формасының жиынтығы. Тілдік жоспарлау. #лингвистикалық. Тілдік құрылыс, тілдің дамуын саналы түрде реттеу, саналы түрде тілге өзгеріс енгізу, арнайы құрылып және тиісті өкілеттігі бар саяси, білім беру, лингвистикалық жоспарлаумен тіл жүйелерінде өзгерістер жасау. Тілдік жүйе. #лингвистикалық. Табиғи тілдің ішкі заңына лайық (үйлес) сөздік құрам мен грамматикалық құрылыстың тұрақты қарымқатынасқа түскен элементтерінің бірлігі мен тұтастығы. Тілдік категория. #лингвистикалық. Бірыңғай тілдік бірліктердің жиынтығы. Тілдік қатынас. Адамның ойлау, сөйлеу, тыңдау, түсіну, айту, пікірлесу әрекеттеріне қатысты құбылыс. Тілдік құрылым. #лингвистикалық. Тілдегі сөздер мен сөйлемдердің тілдің ішкі заңдылығына байланысты өзінше құрылу, түрлену жүйесінің жиынтығы. Тілдік норма. #лингвистикалық. Тіл жүйесінің дәстүріне сай тұрақты түрде қалыптасып, қоғамдық қатынастар арқылы орныққан тілдік амалтәсілдердің жиынтығы, сөз қолдану ережелері. Тілдік одақ. #лингвистикалық. Біртұтас географиялық кеңістікте ұзақ уақыт бойы жиі қарымқатынаста даму нәтижесінде пайда болған, құрылымдық және материалдық белгілері ұқсас тілдердің аймақтықтарихи бірлігінің ерекше түрі. Тілдік процессор. #информатикалық. Белгілі бір тілде берілген сөйлемдерді аударатын, түсініктеме беретін немесе басқаша өңдеуді орындайтын бағдарлама. Тілдік таңба. #лингвистикалық. Болмыстың затын, қасиетін, қарымқатынасын танытатын материалдықидеялық түзіліс. Тілдік тұлға. #лингвистикалық. а) Тіл жүйесінде бір-бірінен қызметі, құрылысы, орны жағынан дараланатын тұрақты тілдік элементтер. ә) Ұлттық ойлау ділі бар, ұлттық тілдің дамуына өз шығармашылығы арқылы үлес қосатын, әсерін тигізетін адам [ Халқымыздың рухани мәдениетін құрайтын бишешендер мен ақынжазушылардан қалған нақыл сөздер ауыздан-ауызға тарап, халық жадында мәңгі жатталып қалып, ұрпақтанұрпаққа беріледі. Бұлар – ұлттық тұлғалар, ұлттық тілдің қорғаушысы, ана тілі олардың рухани азығы, олар үшін «тіл өнері – дертпен тең». Кез келген жеке тұлға өзінің тілге қатыссыз басқа қасиеттерімен танылуы мүмкін. Бірақ тілдік тұлға бола алмайды. Тілдік тұлғаны анықтау үшін оның ұлтжандылық танымын алдыңғы кезекке қою керек, себебі бір елдегі әртүрлі ұлттарға ортақ тіл арқылы танылғанмен, ол өзінің ұлтының намысын жыртпаса, оның рухани болмысы төмендеп, тілді тұтынушы жай тұлға дәрежесінде қалады. Тілдік тұлға этностың тарихи өсуінің жемісі ]. Тілдік үйлестіру. #лингвистикалық. Әдеби, ресми, мәдени, діни т.б. қатынас құралының бірыңғай тілдік үлгісін қалыптастыру.
|ТІЛДІК 2#омоним #сын есім. 1. Тілге тән, тілге қатысты. 2. Тіл білімі пәніне байланысты, соған қатысты. Тілдік акустика. #лингвистикалық. Дыбыстардың жасалуы мен олардың естілуін, дыбыстық белгілерді, сондай-ақ дыбыс құрылыстарын және оларды таныпбілетін қондырғыларды жасайтын жалпы акустиканың бөлімі. Тiлдік барьер. Бiр тілдi тұтынушының бөтен тілдік ортаға түскендегi тіл білмеуден туындайтын қиындықтары. Тілдік бірліктер. #лингвистикалық. Тілдік жүйеде әртүрлі мағынаға және қызметке ие болатын бірліктер. Тілдік жағдаят. #лингвистикалық. Бір тілдің немесе бір территориялықәлеуметтік ортада қызмет ететін тілдік формалардың (жергілікті, әлеуметтік диалектілер, койне, жаргон, тілдің функционалды стильдік түрлері) белгілі географиялық аймақ немесе саяси-әкімшілік құрылым шегінде өмір сүру формасының жиынтығы. Тілдік жоспарлау. #лингвистикалық. Тілдік құрылыс, тілдің дамуын саналы түрде реттеу, саналы түрде тілге өзгеріс енгізу, арнайы құрылып және тиісті өкілеттігі бар саяси, білім беру, лингвистикалық жоспарлаумен тіл жүйелерінде өзгерістер жасау. Тілдік жүйе. #лингвистикалық. Табиғи тілдің ішкі заңына лайық (үйлес) сөздік құрам мен грамматикалық құрылыстың тұрақты қарымқатынасқа түскен элементтерінің бірлігі мен тұтастығы. Тілдік категория. #лингвистикалық. Бірыңғай тілдік бірліктердің жиынтығы. Тілдік қатынас. Адамның ойлау, сөйлеу, тыңдау, түсіну, айту, пікірлесу әрекеттеріне қатысты құбылыс. Тілдік құрылым. #лингвистикалық. Тілдегі сөздер мен сөйлемдердің тілдің ішкі заңдылығына байланысты өзінше құрылу, түрлену жүйесінің жиынтығы. Тілдік норма. #лингвистикалық. Тіл жүйесінің дәстүріне сай тұрақты түрде қалыптасып, қоғамдық қатынастар арқылы орныққан тілдік амалтәсілдердің жиынтығы, сөз қолдану ережелері. Тілдік одақ. #лингвистикалық. Біртұтас географиялық кеңістікте ұзақ уақыт бойы жиі қарымқатынаста даму нәтижесінде пайда болған, құрылымдық және материалдық белгілері ұқсас тілдердің аймақтықтарихи бірлігінің ерекше түрі. Тілдік процессор. #информатикалық. Белгілі бір тілде берілген сөйлемдерді аударатын, түсініктеме беретін немесе басқаша өңдеуді орындайтын бағдарлама. Тілдік таңба. #лингвистикалық. Болмыстың затын, қасиетін, қарымқатынасын танытатын материалдықидеялық түзіліс. Тілдік тұлға. #лингвистикалық. а) Тіл жүйесінде бір-бірінен қызметі, құрылысы, орны жағынан дараланатын тұрақты тілдік элементтер. ә) Ұлттық ойлау ділі бар, ұлттық тілдің дамуына өз шығармашылығы арқылы үлес қосатын, әсерін тигізетін адам [ Халқымыздың рухани мәдениетін құрайтын бишешендер мен ақынжазушылардан қалған нақыл сөздер ауыздан-ауызға тарап, халық жадында мәңгі жатталып қалып, ұрпақтанұрпаққа беріледі. Бұлар – ұлттық тұлғалар, ұлттық тілдің қорғаушысы, ана тілі олардың рухани азығы, олар үшін «тіл өнері – дертпен тең». Кез келген жеке тұлға өзінің тілге қатыссыз басқа қасиеттерімен танылуы мүмкін. Бірақ тілдік тұлға бола алмайды. Тілдік тұлғаны анықтау үшін оның ұлтжандылық танымын алдыңғы кезекке қою керек, себебі бір елдегі әртүрлі ұлттарға ортақ тіл арқылы танылғанмен, ол өзінің ұлтының намысын жыртпаса, оның рухани болмысы төмендеп, тілді тұтынушы жай тұлға дәрежесінде қалады. Тілдік тұлға этностың тарихи өсуінің жемісі ]. Тілдік үйлестіру. #лингвистикалық. Әдеби, ресми, мәдени, діни т.б. қатынас құралының бірыңғай тілдік үлгісін қалыптастыру.
© 2021. Wonder Words
Institute of Intellectual Technologies