Kazakh explanatory dictionary: Салып

АЛМАН-САЛЫҚ #зат есім. жергілікті сөз. Шыңжаң мен Моңғолиядағы қазақтар арасындағы ертедегi әкімшілік салығының жергіліктi атауы.
АЛЫҚ-САЛЫҚ #зат есім. #сөйлеу. Алым-салық.
АЛЫМ-САЛЫҚ #зат есім. Алынатын салық түрлерінің жиынтығы.
АЛЫМ-САЛЫҚСЫЗ #сын есім. Алым-салық салынбаған, алымсалығы жоқ.
АЛЫМ-САЛЫМ 1 #зат есім. Алым-салық.
АЛЫМ-САЛЫМ 2 #сын есім. Салдыр-салақ, алқам-салқам, қалай болса солай.
КИІМ-САЛЫМ #зат есім. 1. Киім киіс. 2. Киім-кешек.
САЛЫ 1#омоним [ #араб тілі. ] #зат есім. 1. Әйелдер басына салатын үлкен түбіт орамал, шәлі. 2. #ауыспалы мағына. Түн қараңғылығы.
САЛЫ 2#омоним #зат есім. жергілікті сөз. 1. Күріштің орылмаған, пісіп тұрған кезі. 2. Күріштің сабағы. 3. Тары сабағын дәнімен байлап қойған түрі. 4. Қабығынан, қауызынан тазаланбаған, түйілмеген күріш.
САЛЫ 3#омоним: салы суға кетті. Еңсесі түсті, мойнына су құйылды, түңілді. Салы суға кетті. Мойнына су құйылды, еңсесі түсті. Салы суға кетті. Ұнжырғасы түсті.
САЛЫҒУ деген #Салық етістігінің қимыл атауы.
САЛЫҚ 1#омоним #зат есім. #экономикалық. Жеке адам мен кәсіпорындардан міндетті түрде алынатын мемлекеттік алым. Салық агенті [ инспекторы ]. #экономикалық. Салық заңнамасына сәйкес төлем көздерінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстау және аудару міндеті жүктелген заңды тұлға, жеке кәсіпкер. Салық базасы. #экономикалық. Салықтар мен бюджетке төленуге тиіс басқа да міндетті төлемдердің сомасы анықталатын салық салу объектісі мен салық салуға байланысты объектінің құндық, заттық немесе өзге де сипаттамасы. Салық берешегі. #экономикалық. Бересі сомасы; сондай-ақ өсімпұлдар мен айыппұлдардың төленбеген сомасы. Салық есептемесі. #экономикалық. Салық төлеуші салық органдарына табыс ететін салық міндеттемелерін есептеу туралы ақпараттан тұратын құжаттама. Салық ескертпесі. #экономикалық. Сыртқы экономикалық өзара шарттарды, қызметтер көрсету туралы шарттарды, несие келісімдерін жасасу кезіндегі заңды талаптар. Салық жеңілдіктері. #экономикалық. Заңнамаға сәйкес салық төлеушілерді салықтан толық немесе ішінара босату. Салық жүйесі. #экономикалық. Алынатын салықтар мен басқа да міндетті төлемдер түрлерінің, олардың құрылымы, нысандары мен әдістерінің, салық қатынастарын реттейтін салық қызметі органдарының жиынтығы. Салық заңнамасы. #экономикалық. Салық салу және жинауға қатысты қоғамдық қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілердің жиынтық атауы. Салық кодексі. #экономикалық. Мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының салық төлеушілермен салықтық қатынастарын реттейтін мемлекеттің жоғарғы билігі деңгейінде қабылдаған заңнамалық нормалардың негізгі жиынтығы. Салық көзі. #экономикалық. Салық төлеу үшін пайдаланылатын резерв. Салық қолшатыры [ бүркеніші ]. #экономикалық. Ағымдағы және болашақтағы табыстарды салық салудан қорғау үшін осы табыстарды залалдың шамасына азайту арқылы өткендегі есепті кезеңнің залалына ілгері көшіру. Салық құқығы. #экономикалық. Мемлекет салықтарының түрлерін анықтайтын, салық құрылымын, оларды өндіріп алу тәртібін белгілейтін және салық міндеттемелерінің пайда болуына, өзгеруіне және тоқтатылуына байланысты қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы; қаржы құқығының институты. Салық қызметі. #экономикалық. Уәкілетті мемлекеттік органдар мен салық органдарынан құралатын органдардың жиынтығы. Салық мағлұмдамасы [ декларациясы ]. #экономикалық. Салық төлеушінің, салық агентінің Салық кодексінде белгіленген тәртіпке сәйкес салық органдарына берілген жазбаша мәлімдемесі немесе электрондық құжаты. Салық мөлшерлемесі. #экономикалық. Салық базасының өлшем бірлігіне шаққандағы салық есептеулерінің шамасы. Салық міндеттемесі. #экономикалық. Салық төлеушінің салық заңнамасына сәйкес мемлекет алдында туындаған міндеттемесі; оған сәйкес салық төлеуші салық органына тіркеу есебіне тұруға, салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді анықтауға, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеуге, салық есептемесін жасауға, оны белгіленген мерзімде тапсыруға міндетті. Салық патенті. #экономикалық. Арнаулы салық режімін қолдану құқығын куәландыратын және салық сомасының бюджетке төленуі фактісін растайтын құжат. Салықпен реттеу. #экономикалық. Салық салудың жалпы деңгейін төмендету немесе көтеру есебінен бюджетке алу нормасын өзгерту арқылы өндірісті дамытуға мемлекеттің жанама ықпал жасау шараларының жиынтығы. Салық салды. Алым алатын болды. Салық салу қағидаттары. #экономикалық. Салық заңдары негізделетін қағидаттар. Салық салу объектісі. #экономикалық. Белгілі бір салық өндіріп алынатын мүлік, мәміле немесе мүліктік #құқықтық. Салық салу өлшемі. #экономикалық. Салық базасын сандық тұрғыдан көрсетуге пайдаланылатын салық салу ауқымының өлшемі. Салық салынбайтын табыс. #экономикалық. Бюджеттің салықпен байланыспайтын санаты. Салық санкциялары. #экономикалық. Салық салу туралы қолданылып жүрген заңдарды сақтамайтын салық төлеушілер мен лауазымды адамдарға салық органдарының мемлекеттік экономикалық және әкімшілік жолмен ықпал ету құралы. Салық саясаты. #экономикалық. Мемлекеттің экономикалық саясатының бір бөлігі [ Салық негізін, мөлшерлемесін, жеңілдіктерін және шегерімдерін өзгерту жолымен іске асырылады ]. Салық тетігі. #экономикалық. Мемлекет заң шығарушылық жолмен белгілейтін салық салу ережелерінің жиынтығы. Салық төлеуден жалтару. #заң. Салық төлеушінің салық салу объектісін (пайданы, табысты, тауар айналымы мен мүлікті, т.б.) әдейі жасыруы және азайтуы. Салық төлеуші. #экономикалық. Салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеуші тұлға. Салық төлеушінің тіркелу нөмірі. #экономикалық. Барлық жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, белгілі бір жағдайда ел аумағында табыс алатын шетелдік өкілдіктер мен филиалдарға берілетін нөмір.
САЛЫҚ 2#омоним #зат есім. #көнерген сөз. 1. Шаршау, зорығу, әбден титықтау. 2. Талықсу. 3. Ұйып қалу.
САЛЫҚСУ деген #Салықсы етістігінің қимыл атауы.
САЛЫҚСЫ = #етістік. #жергілікті сөз. Шаршау, титықтау.
САЛЫҚСЫЗ #сын есім. Салық салынбаған, салығы жоқ. Салықсыз кірістер. #экономикалық. Бюджеттің салықтармен байланысы жоқ кірісінің санаты. Салықсыз төлемдер. #экономикалық. Заңнамаға сәйкес салық төлеушілерді толық немесе ішінара босату. Өнімнің өзіндік құнында есептелетін төлемдер (жарналар, аударымдар т.б.).
САЛЫҚТЫҚ #сын есім. Салық салуға қатысты. Салықтық құқықбұзушылық. салы қ. Салықтық қатынасқа қатысушылардың салық заңдарының нормаларымен белгіленген міндеттерін орындамауларына байланысты, заңды жауапкершілік көзделген құқыққа қайшы әрекет.
САЛЫҚТЫР 1#омоним= #етістік. Шартату, болдырту.
САЛЫҚТЫР 2#омоним= #етістік. #жергілікті сөз. Кептіру, дегдіту, суын сорғыту.
САЛЫҚТЫРУ деген #Салықтыр етістігінің қимыл атауы.
САЛЫҚШЫ 1#омоним #зат есім. 1. #көнерген сөз. Сал жүргізуші, салшы. 2. #жергілікті сөз. Жатақ.
САЛЫҚШЫ 2#омоним #зат есім. Салық саласында қызмет істейтін адам.
САЛЫМ 1#омоним #зат есім. #этнографиялық. Екі мәре аралығында тартылатын көкпар тарту ойынының құрамдас бөлігі. Салым салды. Көкпар тартты, салымға қатысты. Салым туралы куәлік. #экономикалық. Клиенттің салым салғанын қуаттайтын және түсімдердің кейінгі түсуі, осы шоттан алу, сондай-ақ пайыздар төлеу шарттарын айқындайтын банк сертификаты.
САЛЫМ 2#омоним #зат есім. Бұйырған нәрсе, несібе. Салымы түйенің құйрығынан жоғары. Салымды, бағы зор.
САЛЫМ 3#омоним Ш ы л. Қарай, таман, жуық.
САЛЫМ 4#омоним #зат есім. #экономикалық. Депозиттер; заңды және жеке тұлғалардың несиеқаржы мекемелерінде сақтаулы тұрған және олардың уақытша билігінде болатын, бірақ иесіне қайтарылуға тиіс немесе оның нұсқауы бойынша басқа бір тұлғаға берілуге тиіс ақшалай қаражаты.
САЛЫМ 5#омоним #зат есім. жергілікті сөз. #тамақ өнеркəсібі. Қамырды жұқалап, үстіне ет салған тағам.
САЛЫМ 6#омоним #зат есім. #көнерген сөз. Әдет, салт-дәстүр.
САЛЫМ 7#омоним #зат есім. #кен ісі. Шахталы пешке бір мезгілде тиісті мөлшерде салынатын кен материалының, қожамдамалар мен отындардың өлшемі.
САЛЫМДЫ #сын есім. Жолы болғыш, несібелі, табысты.
САЛЫМСЫЗ #сын есім. Жолы болмайтын, салымы жоқ.
САЛЫМШЫ #зат есім. #экономикалық. Жинақ кассасына немесе банкке сақтау үшін ақша салған тұлға.
САЛЫН 1#омоним= #етістік. 1. Құрылыс тұрғызылу, қабырғасы қалану. 2. Көпір, жол жасалу. 3. Қашалу, түсірілу. 4. Қойылу, орналастырылу.
САЛЫН 2#омоним= #етістік. Бір нәрсенің соңына түсіп шұғылдану, соған берілу.
САЛЫНДЫ 1#омоним #сын есім. 1. Су тасыған кезде өзен жағасына шығып қалатын ағаш, қоға, қамыс, шөп-шалам. 2. #өсімдік. Су бетінде жүзіп жүретін өсімдіктер. 3. Бөгет топырағын су шаймау үшін қамысқоғадан жасалған қалқыма қоршау.
САЛЫНДЫ 2#омоним #зат есім. жергілікті сөз. Сал.
САЛЫНДЫ 3#омоним #зат есім. жергілікті сөз. Жаңа салынған үйлер.
САЛЫНДЫ 4#омоним #зат есім. #зоологиялық. Құс ұясындағы жұмыртқалар жиынтығы.
САЛЫНДЫР = #етістік. Бойын үйреттіру, әдеттендіру, құнықтыру.
САЛЫНДЫРУ деген #Салындыр етістігінің қимыл атауы.
САЛЫНУ деген #Салын етістігінің қимыл атауы.
САЛЫҢҚЫ #сын есім. 1. Түсіңкі, салбыраңқы. 2. #ауыспалы мағына. Ренішті, пәс, кейісті, көңілсіз. Салыңқы кеуде. Кеудесі төмен түскен, салбыраңқы арғымақ ат сипаты туралы.
САЛЫП-ҰРЫП #үстеу. Алдыартына қарамай, асығыпүсігіп.
САЛЫС = #етістік. 1. Соғысу, шабысу. 2. қол жұмсасу, ұрысу. 3. Бәсеке таласу, айтысу, жарысу.
САЛЫСТЫР = #етістік. 1. Екі не одан да көп нәрселер мен құбылыстардың бір-бірінен артықкемдігін байқау, салғастыру. 2. Балау, теңеу. Салыстырып тексеру. метрол. Жарамдылық дәрежесін тексеру мақсатында метрологиялық мекеменің өлшеуіш құралдарының және аспаптардың қателігін анықтау үшін жүргізетін жұмысы.
САЛЫСТЫРҒЫШ #сын есім. Зат, құбылыс сырын білуге құмар, салыстырып тексеруге бейім.
САЛЫСТЫРҒЫШТЫҚ #зат есім. Адам бойында болатын бір зат пен құбылысты екіншісімен салыстыруға бейімдік қасиет.
САЛЫСТЫРМА #сын есім. сөйлеу. Салыстырмалы.
САЛЫСТЫРМАЛЫ #сын есім. Біріменбірін салыстыратын. Салыстырмалы ақиқат. #физикалық. Объективті дүниемен сәйкестігі жеткіліксіз, толық емес білім. Салыстырмалы атомдық масса. #физикалық. Элементтің табиғатта кездесетін изотоптарының орташа массасының көміртектің 12С изотопы массасының 1/12 бөлігіне қатынасы. Салыстырмалы баға. #физикалық. Белгілі бір жылғы немесе белгілі бір күнгі баға [ Ол жекелеген кезеңдегі өндіріс, тауар айнылымы көлемін және басқа экономикалық көрсеткіштерді құн түрінде салыстыруда шартты түрде негіз ретінде қабылданады ]. Салыстырмалы биіктік. #географиялық. Тереңдік немесе биіктік бағытта қатар жатқан екі нүктенің арасындағы биіктік айырмашылығы. Салыстырмалы генетикалық әдіс. #педагогикалық. Жазба жұмыстарын, эпистолярлық мемуарларды, адамның басынан өткізген оқиғаларын, естеліктерін зерттеп, оның әртүрлі психологиялық ерекшеліктерін (өзгешеліктерін) білу. Салыстырмалы геологиялық көнелік. #геологиялық. Жер тарихында болып өткен белгілі бір құбылыстың екінші құбылыспен салыстырыла отырып анықталатын көнелігі. Салыстырмалы грамматика. #лингвистикалық. Туыстас тілдердің грамматикалық құрылысын зерттейтін тіл білімінің саласы. Салыстырмалы деформация. #физикалық. Абсолют деформацияның дененің өлшемі мен қалпын сипаттайтын шаманың алғашқы мәніне қатынасы. Салыстырмалы жылдамдық. #физикалық. а) Салыстырмалы сан жүйесіне қатысты нүктенің қозғалыс жылдамдығы. ә) Нүктенің салыстырмалы қозғалысымен шартталған абсолют жылдамдықтың құраушысы. Салыстырмалы координаттар. #физикалық. Санаудың бастапқы нүктесі ретінде экранның бекітілген нүктесінен ерекшелігі, меңзердің ағымдағы жағдайы пайдаланатын координаттар жинағы (әдетте, бекітілген нүкте сол жақтағы төменгі бұрыш). Салыстырмалы көрсеткіштер. #экономикалық. Абсолютті көрсеткіштің базистік мәнге немесе екі әртүрлі көрсеткіштердің арақатынастары түріндегі экономикалық көрсеткіш. Салыстырмалы қате. #информатикалық. Есептеуіш техникада жадтағы сан мен экранға шығарылатын санның арасындағы айырмашылық. Салыстырмалы қателік. Пайызбен көрсетілген абсолюттік қателіктің өлшенетін шаманың нақты мәніне деген қатынасы. Салыстырмалы қозғалыс. #физикалық. а) Қозғалмалы санақ жүйесіне қатысты дене жағдайының уақытпен өзгеруі. ә) Нүктенің (немесе дененің) шартты түрде жылжымайтын деп алынған Оxуz санақ жүйесіне қатысты орын ауыстыратын жылжымалы Оx׳y׳z׳ санақ жүйесімен салыстырғандағы қозғалысы. Салыстырмалы молекулалық масса. #химиялық. Заттың бір молекуласының орташа массасының көміртекті 12С изотопты массасының 1/12 бөлігіне қатынасы. Салыстырмалы мөлдірлік. #экологиялық. Су қойманың беткі қабаты суының мөлдірлігінің жанама сипаттамасы. Салыстырмалы психология. псих о л. Адам психикасының шығу тегі мен дамуының, адам санасының қалыптасуының биопсихологиялық алғышарттары мен заңдылықтарын, адам мен жануарлардың психологиялық қаракетіндегі жалпылық пен айырмашылықты (адамның мінезқұлқындағы әлеуметтік пен биологиялық проблемасы) зерттейтін психология саласы. Салыстырмалы пайда. #экономикалық. Сатушы сатылған бір бұйым үшін шығынды шегеріп тастағанда алатын табыс. Салыстырмалы санақ жүйесі. #физикалық. Абсолют санақ жүйесіне қатысты қозғалатын санақ жүйесі. Салыстырмалы тіл білімі. #лингвистикалық. Туыстас, тектес тілдерді зерттейтін тіл білімінің саласы. Салыстырмалы шама. Салыстырмалы екі статистикалық шамалардың өзара сандық қатынасын көрсететін жалпылама көрсеткіш. Салыстырмалы ылғалдылық. #физикалық. Ылғал дене құрамындағы су массасының осы дененің сумен бірге қосылғандағы массасына процентпен берілген қатынасы. Салыстырмалы саясаттану. ғыл. Әртүрлі елдер мен халықтардың саяси дамуындағы ортақтық пен ерекшелікті зерттейтін саяси ғылымның бір бағыты. Салыстырмалы үнем. #экономикалық. Өндіріс көлемі бойынша жоспардың орындалуын ескере отырып, шығынның жоспарлы деңгейімен салыстырғанда ресурстардың нақты шығынының азаюын сипаттайтын үнем. Салыстырмалы шырай. #лингвистикалық. Заттардың сындық сапаларын салыстырып, олардың бір-бірінен артықкемдігін білдіретін шырай. Салыстырмалы электродтар. #физикалық. Әлеуеттері тұрақты және қайталанбалы, ал оларда өтетін электрхимиялық реакциялар жоғары қайтымды болатын электродтар.
САЛЫСТЫРМАЛЫҚ #сын есім. Салыстырмаға байланысты. Салыстырмалық принцип. #физикалық. Оішауланған тыныштық күйдегі материалдық жүйеде немесе бірқалыпты түзу сызықты қозғалыс жағдайындағы жүйеде кез келген процестің бірдей өтетінін құптайтын физиканың іргелі заңы. Салыстырмалық теориясы. #физикалық. Физикалық процестердің кеңістіктікуақыттық қасиеттерін зерттейтін теория.
САЛЫСТЫРМАЛЫ-ТАРИХИ : салыстырмалы-тарихи әдебиеттану. әдеб. Әдебиеттанудың сөз өнері тарихын, әдеби байланысты, әдеби процесс пен оның заңдылықтарын, көркем әдебиет мәселелерін зерттейтін саласы. Салыстырмалы-тарихи әдіс. #лингвистикалық. Тіл дамуының тарихи заңдылықтарын анықтау үшін салыстырмалы тарихи тіл білімінде туыстас тілдерді зерттеудің әдістәсілдерінің жиынтығы, тіл тарихын танудың маңызды құралы. Салыстырмалы ақиқат. #философиялық. Ішкi қайшылықта үнемi дамып, толықтырылып, тереңдетіліп, түзетіліп отыратын шартты шындық. Салыстырмалы баға. #экономикалық. Жасалынған келісімшартқа сәйкес белгілi бір мерзім iшінде келісілген көлемде жеткізілетін тауарлар бағасы. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі. #лингвистикалық. Тіл білімінің шығу тегі бір тілдерді зерттейтін саласы.
САЛЫСТЫРУ деген #Салыстыр етістігінің қимыл атауы. 2. #психологиялық. ойлаудың логикалық амалдарының бірі. Салыстыру әдісі. #экономикалық. Танымның әмбебап логикалық тәсілі [ Салыстыру әдісі арқылы белгілі бір сипатты белгі бойынша зерттелетін объектілерді, құбылыстарды салғастыру жолымен олардың теңдігі немесе айырмашылығы анықталады ]. 1#омоним.
САЛЫСТЫРЫЛ = #етістік. 1. Артықкемі өлшену, тексерілу, анықталу. 2. Теңестірілу.
САЛЫСТЫРЫЛУ деген #Салыстырыл етістігінің қимыл атауы.
САЛЫСТЫРЫС = #етістік. Сынасу, жарыстырысу.
САЛЫСТЫРЫСУ деген #Салыстырыс етістігінің қимыл атауы.
САЛЫСУ деген #Салыс етістігінің қимыл атауы.
ІЛІНІП-САЛЫН = #етістік. ілмию, ілбию, жүдепжадау, арыпашу. ілініпсалынып жүр. Жұртқа әзер ілесіп, өзін зорға сүйретіп жүр.

© 2021. Wonder Words
Institute of Intellectual Technologies