Kazakh explanatory dictionary: КЕН

Word: Kazakh Russian English Search

|КЕН 1#омоним #зат есім. 1. Жер астынан қазылып алынатын пайдалы қазбалар, руда. 2. #ауыспалы мағына. Бір нәрсенің мол жері, қайнаркөзі. // Өте бай, мол. 3. #ауыспалы мағына. Байлық, асыл қазына. // Асқан дана, данышпан, кемеңгер. // Шебер, алдына жан салмас білгір. Кен ашу жұмыстары. #геологиялық. Кенді қазу мақсатында жер бетінен кен қабатына дейін не оның бір бөлігіне жету үшін және кен алынатын забойларға дейін күрделі және дайындық қазбаларын жүргізу. Кен бағанасы. #кен ісі. Кен жартымсыз өңірде сол кенмен қаныққан, пішіні бағанаға ұқсас шоғыр түрінде ерекшеленетін дене. Кен байлығы. Жерасты қазбалары, кен көзi. Кен байыту. #кен ісі. Бостау жыныстарынан пайдалы минералдарды бөліп алу мақсатында минералдық шикізаттарды алдын ала өңдеу жұмыстарының жиынтығы. Кен байыту әдістері. Кеннен бағалы минералды олардың сапалық айырмашылықтары негізінде бөліп алу әдістері. Кен байыту комбинаты. Кендi сапаландырып өндіру комбинаты. Кен білінімдері. #кен ісі. Сапасы мардымдылық талаптарына шамалас болғанымен, мөлшері тұрғысынан қазіргі уақытта игеруге келмейтін минералды шикізаттың шағын шоғырлары. Кен бітімі. Кентүзуші әртүрлі минералдық агрегаттардың кеңістіктегі арақатыстылығымен және бағыттылығымен сипатталатын кенді массаның құрылыс ерекшеліктері. Кен ғылымы. Кен қазуда қауіпсіздік пен тиімділікті қамтамасыз ету, еңбек пен өндірісті ұйымдастыру, таужыныстарда қазбалар жүргізуде кездесетін физикалық құбылыстар мен кен орындарының табиғи бітімі жөніндегі ілімдер. Кен денесі. Жер қыртысындағы кен шоғырының физикалық пішіні. Кендер жіктемесі. Кендерді минералдық және химиялық құрамына, құрылымдық және бітімдік ерекшеліктеріне, физикалық қасиеттеріне қарай кластарға, топтарға, типтерге және түрлерге бөлу. Кендердің жеодалық бітімі. Бос кеңістіктің қабырғасынан центрге қарай кристалдық агрегаттар концентрлі өскен көптеген жеодалардың болуы. Кендердің құрылымы. Кенді түзетін түйірлердің пішінімен, мөлшерімен және олардың арақатынастылығымен айқындалатын минералдық агрегаттар құрылысы. Кендердің сеппелік бітімі. Негізгі кенді емес массадағы кенді минералдар түйірлері немесе олардың агрегаттарының шашырандылары болуымен сипатталатын бітім. Кендердің сферолитті құрылымы. Радиосәулелі құрылысты, әртүрлі мөлшерлі сферолиттен тұратын кен құрылымы. Кендердің торлы құрылымы. #кен ісі. Соңғы түзілген жіңішке кенді желілер минералдарының одан бұрынғылармен қиылысып, торлама дамуымен сипатталатын құрылым. Кенді ашық әдіспен қазу жүйесі. #кен ісі. Карьерлердің өндірістік қуатына сәйкес кен ашу, кен қазу жұмыстарын тиімді және қауіпсіз тәсілмен жүргізу, қазба байлық қорын ысырапсыз пайдалану тәртібі. Кен екшеу. #кен ісі. Кенді екшеу арқылы бөлшектерінің ірілігіне қарай сұрыптау жұмысы. Кен жалбырлары. #кен ісі. Домалақ, эллипсоид ті немесе бұрыс пішінді кішігірім кен шоғырлары мен тасберіштері. Кен жұмыстары. #кен ісі. Пайдалы қазылымдарды қазып алу және кені алынған кеңістікті қалпында сақтау, шегендеу және үңгілеу сияқты жұмыстардың жиынтығы. Кен кесектілігі. #кен ісі. Массивтен бөлінген кен массасының түйіршіктік құрамы, яғни ондағы мөлшері әртүрлі кесектердің сандық немесе көлемдік арақатынасы. Кен комбайны. #кен ісі. Пайдалы кен шоғырынан кен бөліп алу және оны көлікке тиеу жұмыстарын бір мезгілде орындайтын күрделі мәшине. Кен қабаты. #кен ісі. Жер қойнауындағы қазба байлықтың орналасу қалпы, оның қалыңдығы мен ұзындығы және тереңге бойлау өлшемдері. Кен қазбалары. #кен ісі. Жер қойнауынан қазып алынатын байлық; кен қоры, руда. Кен қазу жұмыстары. #кен ісі. Белгілі әдістерді және жүйелерді қолдана отырып, әртүрлі мәшинемеханизмдердің көмегімен кенді қазып шығару жұмыстарының жиынтығы. Кен қасиетін біркелкілеу. #кен ісі. Кеннің байытылуын және технологиялық көрсеткіштерді белгілі деңгейде тұрақтандыру үшін кен қасиетін біркелкі деңгейге келтіру. Кен қаттылығы. #кен ісі. Кеннің ұсату және ұнтақтау жұмысына мейлінше әсер ететін физикалық қасиеті. Кен қорғау. #кен ісі. Қазба байлықты ысырапсыз пайдалануды қамтамасыз ететін шаралар жиынтығы. Кен қоры. #кен ісі. Кен орнын барлау немесе игеру кезінде анықталған кен мөлшері. Кен құбыры. #кен ісі. Кенсіз бүйір таужыныстар арасынан ұшырасатын құбыр пішіндес кенді дене. Кен құлату. #кен ісі. Қазылып алынатын кеннің өзі әрі оның үстіндегі таужыныстары онша берік болмаған жағдайларда жер астынан кен қазып алу үшін пайдаланылатын әдіс. Кен линзасы. #кен ісі. Линза тұрқылас кенді дене. Кен массасын тасымалдау. #кен ісі. Аршылым таужыныстары мен пайдалы қазылымды забойлардан тиісінше үйінділерге және тұтынушылардың (байыту фабрикалары, электрстансылар және тағы басқа.) қабылдау пункттеріне немесе қоймаларға ауыстыру. Кен мәшинелері. #кен ісі. Кен массасын қопару, тиеу, жеткізу, тасымалдау, әртүрлі мақсатпен қазбаларды жару, шегендерді орнату, кені алынған бос кеңістікті толтырмалау үшін арнайы қолданылатын мәшинелер. Кеннен сынама алу. #кен ісі. Кен орындарының әртүрлі нүктелерінен пайдалы қазбалардың белгілі мөлшердегі үлесін алып, оның қасиеттері мен сапасын зерттеу жұмысы. Кеннің жабысқыштығы. #кен ісі. Кеннің ауырлық күштерінің әсерінен сусымалық қалпынан біршама тұтастылық күйге ауысуы. Кеннің жиынтық құндылығы. #кен ісі. Кен құрамында кездесетін барлық құрамбөліктерді есепке алғандағы кеннің жиынтық құндылығы. Кеннің заттық құрамы. #кен ісі. Кеннің және одан алынатын өнімдердің ең басты сипаттамасы, заттық құрамы. Кеннің тотығу зонасы. #кен ісі. Кеннің құрамы тұрақсыз минералдарының жербеті сулары мен грунт суларының, сондай-ақ осы суларға еріген және атмосферадағы оттек пен көмірқышқыл газының әсерінен химиялық өзгерістерге ұшыраған, жер бетіне таяу жатқан бөлігі. Кеннің ұнтақталғыштығы. #кен ісі. Кеннің физикалықмеханикалық қасиеті. Кен оймасы. #кен ісі. Жер бетінен төмен қарай ұзындығы (27 км) енінен (200300 м) едәуір артық болып қазылған карьер. Кен орны. Құрамында түрлі минерал бар, экономикалық жағынан өндіруге тиімді пайдалы қазбалар шоғырланған жер қойнауының аумағы. Кен орны морфологиясы. #кен ісі. Кен орнының немесе оның жеке денелерінің пішіні. Кен орындары. #кен ісі. Құрамында бірнеше минерал бар, экономикалық жағынан өндіруге тиімді пайдалы қазбалардың жер қойнауының белгілі бір аумағында шоғырлануы. Кен орындарының моруы. #кен ісі. Кен орындарының жер бетіне жақын бөліктерінің мору процестері әсерінен химиялық бүліну арқылы өзгеруі. Кен өнеркәсібі. #кен ісі. Кен қазу өндірісі; пайдалы қазбалардың кен орнын барлауға, оларды жер қойнынан өндіруге және бастапқы өңдеуге байланысты өндіріс салаларының кешені. Кен сапашегі. #кен ісі. Кен байлықтарының саны мен сапасына қойылатын талаптардың жиынтығы. Кен сұрыптау. #кен ісі. Сұрыпталатын кен массасынан кеннің немесе бос таужыныстардың кесектерін алу процесі. Кен типтері. #кен ісі. Кен орындарға тән кендердің жіктелу түрлері. Кен торабы. #кен ісі. Кенді аймақтың немесе кенді белдемнің жеке-дара бөлшегі болып табылатын, өз шендестеріне қарағанда әлдеқайда мол минералданған түрлі пішінді кенді алаптар. Кен түзілу. #кен ісі. Кенді заттардың қозғалмалы орталар (магма балқымалары, сулы және газдысулы ерітінділер, газдар) есебінентүзілу процесі. Кен түзілу жағдайлары. #кен ісі. Кен түзілу процесін, оның жылдамдығын, минералдық паргенезистер сипатын, кендердің дербестелу пішіндерін және тағы басқа. анықтайтын жағдайлар. Кен түсіру. #кен ісі. Кеннің ұсақтау, ұнтақтау, байыту және тағы басқа. операциялар үшін байыту фабрикаларына белгілі бір әдістермен түсірілуі. Кен ұсату. #кен ісі. Кеннің ірі кесектерін бөлшектеп, көлікке тиеуге және тасымалдауға ыңғайлы қалыпқа келтіру. Кен шоғыры. #кен ісі. Жер қыртысының нақтылы өңірлерінде жинақталған, кіріктіруші таужыныстардан анық ерекшеленетін кенді денелер. Кен штогы. #кен ісі. Тұтас дерлік немесе тұтас тұлғалы кенді дене; көлденеңі әдетте ондаған метр болады. Кен ісі. Жер қойнауынан пайдалы қазылымдарды алу (өндіру) және оларды өңдеу жұмыстарын қамтитын ғылым мен техника салалары.
|КЕН 2#омоним #зат есім. жергілікті сөз. Аласа, жалпақ етіп, сәкі тәріздендіріп жасалатын үй іші ошағы.
|КЕН 3#омоним #зат есім. жергілікті сөз. Темір пештің мұржасы, құбыры.