Kazakh explanatory dictionary: ЖЕЛ

Word: Kazakh Russian English Search

|ЖЕЛ 1#омоним #зат есім. 1. Кейде қатты, кейде баяу соғатын ауа ағымы. 2. Атмосферадағы ауаның жер бетіне параллель бағытта қозғалуы. 3. #ауыспалы мағына. Баянды емес, өкінішті. 3. #ауыспалы мағына. Ағымы, жетегі. Жел ағысы. Мұхит пен теңіз суының жоғарғы қабатында (үйкеліс қабаттары деп аталатын 100 м, кейде 200м тереңдік) жел мен судың арасындағы үйкелістен пайда болатын ағыс. Жел айдаған [ аударған ] қаңбақтай. а) Ойдажоқта деген мағынада айтылады. ә) ілешала, дереу, апыл-құпыл. Жел ала жөнелдi. Тарап кеттi, белгілi болып қалды. Жел арқан. #этнографиялық. Киіз үйдің жел жағына байлайтын арқан, желбау. Жел аударған қаңбақтай. Еріктен тыс, ықтиярсыз, ырықсыз. Жел ауру. Ауық-ауық болатын құяң секілдi сырқат түрi. Жел ауызды. Еспе шешен, төкпе тіл. Жел ауып қону. Қоныс ауу, қоныс аудару. Жел аяқ. Жылқының желе жортқан жүрісі. Жел аялады. #поэтикалық. Жел естi, жанына жайлы самал естi. Жел берді. Еліктірді, елеуретті, айдап салды, қайрап салды. Жел бетке шықты. Жақсылыққа кездесті, жолы болды. Жел болып тиді. #жергілікті сөз. Ешкімнің көңіліне қарамай, қарсы келді. Жел бітті. Елірді, көтерілді. Желге жіберу. Босқа шашу, далаға жіберу. Желге кеуде төседі [ тосты ]. #поэтикалық. Жолға шықты, аттанды. Желге кетті [ ұшты ]. Зая болды, босқа кетті. Желге қақтырды. Кептірді, күнқақты етті, күнге жайып қойды. Желге мінсе жеткізбес. #бейнелі сөзқолданыс. Жүйрік, ұшқыр. Желге тигізбеді. а) Қымтап, ықтап ұстады. ә) Баптап бағыпқақты, мәпеледі. Желге ұшырды [ шашты ]. Бостан-босқа шығындады, босқа ысырап етті, бейберекет жұмсады. Желден жүйрік [ жылдам ]. Шапшаң, тез қозғалатын. Желдің жұты. Жазғытұрым соғатын, жерді кептіріп, арық малды қаусатып тастайтын қара жел. Желдің құты. Жердің қарын қағып, шөбін ашып беретін қатты жел. Желдің өті. Желдің ызғарлы дел беті; тұсы. Желдің ұшыруы. Желдің әрекетінен топырақтың беткі қабатының ұшуы. Жел есті. Самал жел соқты. Жел жағынан жүргізбеді [ жел жағына шығармады ]. Маңайына жақындатпады, шеніне жолатпады. Жел жақ. Жел соғып тұрған беткей. Жел жапырған құрақтай. Айтқанға көне кету, уысынан шықпау. Жел жетпейтін. Өрен жүйрік, ұшқыр. Жел жетпес. Жүйрік ат мағынасында. Жел кернеді. Жел көтерді, ұшырды. Жел қақты. Жүзі күнге күйді, тотықты. Жел қақтырды. Кептірді, құрғатты. Жел қарысты. Шаншу қадалды, сырқаттанды. Жел қозғалтқыш. #техникалық. Су шаруашылығында егістікті суландыру үшін қолданылатын су айдағыш құрылғы. Жел қуған ебелектей ербеңдесті. Желдің екпінімен ұшқанебелек сияқты тыным таппады. Жел қуған қаңбақтай. Еш жерге тұрақтай алмай. Жел құйын. а) Әпербақан, ұр да жық. ә) Шапшаң, тез қимылдайтын. б) Тез, лезде. Жел құйын дақпырт. Алыпқашты хабар. Желмен ыққан қаңбақтай өтті. Көзді ашыпжұмғанша өте шықты. Жел мінезді. Ұшып-қонба жеңілтек. Жел несібе. Бос әурешілік, пайдасыз іске уақыт кетірушілік. Жел өрнегі. Көпжылдық бақылаулар нәтижесінде белгілі бір аймақтағы желдің басым бағытын көрнекі түрде көрсететін векторлық диаграмма. Жел өсек ерді. Қаңқу сөз, өсек-аяң тарады. Жел өтті. Жел тиді, суықтап қалды. Жел өті. Соққан желге қарама-қарсы жел беті; желге қарсы жақ. Жел сағымдай құбылды. Мың өзгерді. Жел саңлақ. Жараулы ат, сәйгүлік жүйрік. Жел сақаусырады. Қатты жел біртебірте басыла бастады. Жел соқты. Жел тұрды. Жел сөз. а) Алыпқашпа өтірік, бекер әңгіме. ә) Өлең сөз мағынасында. Жел сөзге бой алдырды. Өсекке сендi, сөздің жетегіне ердi. Жел тиді. Жел ұстап, шаншулап ауырды. Жел тимес. Мәпелеп өсірген. Жел тұрды. Кенеттен жел болды, жел соқты. Жел тынды. Жел басылды, саябырсыды. Жел ұшырды. Босқа төгіпшашты, рәсуа болды. Жел үйірді. Ұйтқып жел соқты, дауыл тұрды. Жел үрлеген шоқтай. Қып-қызыл, алаулаған. Жел шалқыды. #поэтикалық. Жел есті. Жел шығарды. #қарапайым сөз. Қолайсыз иіс шығарды, осырды. Желі оңынан тұрды. Жолы болды, ісі оңға басты, беті түзелді. Жел энергетикасы. ф и з. Жел энергиясын механикалық, жылу немесе электр энергиясына түрлендірудің теориялық негіздерін, әдістері мен техникалық құралдарын жасаумен айналысатын энергетиканың саласы.
|ЖЕЛ 2#омоним #зат есім. Ызғарлы желден, суықтан болатын ауру. Жел ауру. Ауық-ауық болатын құяң секілді ауру.
|ЖЕЛ = #етістік. Аяң мен шабу аралығындағы қатты жүріс. Желген аттай зымырады. Зырлады, зулады. Желе шоқытты [ шоқырақтатты ]. Қатты желді, текіректетті.