Kazakh explanatory dictionary: ЖАТ

Word: Kazakh Russian English Search

|ЖАТ #сын есім. 1. Жақындық, туыстық қатысы жоқ, бөтен, бөгде (адам). 2. Бұрын көрмеген, естіпбілмеген, таныс емес. 3. Жау, дұшпан, қас. 4. #ауыспалы мағына. Лайықсыз, сөлекет, өрескел. Жат бойынан [ жанынан ] түңілді. Бөтен дұшпан (адам) арадан жарықшақ таппады. Жат болды. Бөтен болды. Жат есік. Бөтен үй, бөгде жұрт. Жат жақ. Басқа, бөтен жақ (ел). Жат жер [ өлке ]. Туған жер емес, басқа жақ. Жат жерлік. Бөтен елдік. Жат жұрт [ ел ]. Өз елі емес, бөтен ел. Жат жұрттық [ жат жұрттыққа жаралған ]. Қыз баланың басқа жаққа ұзатылып кетуі туралы. Жат жұрттық болды. Ұзатылды, өзге жұртқа келін болды. Жат жүрісті. Өрескел, арам ойлы. Жат көз. Дұшпан көзі. Жат көңілдi. Бөтен ойлы, арам пиғылды. Жат көрді. а) Бөтенсінді, жатырқады. ә) Бұрыс санады, дұрыс көрмеді. Жатқа жорыды. Жамандыққа ұйғарды. Жатқа санады. Бөтенсіреттi. Жат қолында. Бөтен, дұшпан иелігінде. Жат қылық. Жағымсыз, жайсыз қылық. Жат қылық көрсетті. Оғаш мінез жасады. Жат мінез. Тосын іс-әрекет, мінез. Жат пен жақын. Дұшпан мен туыс, бәрі. Жат сезім. Бөтен ой, жаман ой. Жат сөз. Жаман, жайсыз сөз. Жатты жақын, жарды кешу қып өтті. #жергілікті сөз. Сыйласумен өтті. Жатты өз қылды. Ішке тартты, бөтенсінбеді. Жат тіл. Өз тілі емес, шет тіл. Жат шөп. #сөйлеу. Арамшөп.
|ЖАТ = #етістік. 1. Адамның, жанжануардың жерге не бір заттың үстіне шалқасынан, етпетінен, қырынан қисайып, сұлап, дененің көлденең қалыпта болуы. 2. Түнгі не күндізгі ұйқыға кірісу. 3. Белгілі бір жерде бір нәрсенің бар болуы. 4. Бір нәрсеге қатысты, тиісті болу. 5. Күрделі сөз құрамында жұмсалып, қимылдың нақ осы шақта өтіп жатқаны туралы қосымша мағына үстейтін көмекші етістік. Жатар бөлме. Жататын, ұйықтайтын бөлме. Жатар орынға. Дәл жатарда, жатар кезде. Жатқанға жан жуымас [ жоламас ]. Әрекетсіз, тірліксіз адам туралы. Жатқан ел, жайылған мал. #жергілікті сөз. Бейбіт ел. Жатқан жерің торқа болсын [ жатқан жері жайлы, топырағы торқа болсын ]. Қайтыс болған адамға айтылатын тілек сөз. Жатқан жыланның құйрығын баспа. Кеселді пәлеге жолама, аулақ жүр. Жатқан жыланның [ тірі жыланның ] құйрығын басты. Біреудің қытығына тиіп, шатаққа, кеселді пәлеге тап болды. Жатқан құлын жасырынады [ жасырынғандай ]. Шөбі қалың, биік, шүйгін. Жатқанынан тұрмасын! #қарғыс сөз. Қайтып адамсанатына қосылмасын. Жатпа #қарапайым сөз. Бос, текке жүрме. Жатты да ашуланды. Өзөзінен бұлқан-талқан болды. Жатып [ жатты та ] жабысты, өлердегісін айтып, жалыныпжалпайды. Жатып жастық, иіліп төсек болды. Астыүстіне түсіп, бәйек болды, сыйлап күтті. Жатып кеп [ жатып тұрып, жатты да, жат та кеп ]. Тіпті қоймай, ырыққа көнбей. Жатып кеп [ жатты да ] ашуланды. Қатты ашуланды, өзөзінен күйіппістi. Жатып қалды. #жергілікті сөз. Тоқтап қалды.
|ЖАТ 3#омоним #зат есім. #сөйлеу. Жад, ес, қапер. Жат қылды. Есіне сақтады, аузынан тастамады. Жатқа салды. Жаттады, жатқа білді. Жат жазу. #көнерген сөз. Диктант.
|ЖАТ 4#омоним #сын есім. сөйлеу. Ауызша.