Kazakh explanatory dictionary: АЛА

Word: Kazakh Russian English Search

|АЛА 1#омоним #сын есім. 1. Ақ түстің өзге бір түстермен араласып келген түрi. 2. Мал, хайуанат, құс де несінің немесе денесінің бір бөлігінің ақшыл түсіне басқа да түстердің араласып келгендегi түрi. 3. #ауыспалы мағына. Бiртегіс, бірқалыпты емес, әртүрлi. // Көз алмасының ақ түстi қабығы. Ала айран. Айғыз-айғыз, лайланған. Ала арқан. а) Ақ пен қара түстi жүннен, қылдан есілген жуан жіп. ә) #этнографиялық. Тоқтаусыз алмасып келіп отыратын күн мен түннің антиномиялық байланысын бейнелейтін, магиялық күшi бар деп есептелген ақ пен қара жіптен аралас етіп есілген, ғұрыптық және моральдық этикалық мәндi. Ала арқан қию. #этнографиялық. Билер сотындағы бір шешімге келудi, кесім жасауды бекітудi білдіретін қимылмен орындалатын рәсім. Ала бас. Бiртегіс емес, аққарасы аралас; ойдым-ойдым. Ала бел. Беларқасы тұсындағы жүнi ақ түске араласып кететін мал сипаты. Ала берен. #көнерген сөз. Еуропадан әкелінген қымбат матадан тігілген көйлек. Ала бөрттi. Қаны бетіне теуіп ашуланды, қызарды; алабұртты. Ала бұлт. Айнымалы, арты нөсерге әкелетін бұлт. Ала бұлтты күн. Бұлыңғыр, түнерген, жауыншашынның алдында болатын күн райы. Ала дойыр. #жергілікті сөз. Жуан қамшы. Ала дорбасы алдына түстi. Қайыр сұрады, тілемсектендi. Ала жабулы. Аралас, сан түрлi, ала-құла, әр тектес. Ала жаздай [ ала жаз бойы, ала жазға, алты ай жаздай ]. Бүкіл жаз бойы, жаз аяқталғанша, ұлан жаздай. Ала жаулы. а) ала-құла, әртүрлi, бір тегіс емес. ә) Дүрдараз, араз. Ала жібін аттамады. Пендеге жаманшылық ойламады, адал, ниетi оң болды, қиянат қылмады. Ала жіп кесу. #көнерген сөз. а) Халықтық құқықтанудың iс жүргізу дәстүрінде шешімін тапқан iстi білдіретін рәсімi. ә) Кету, ренжіп айырылысу. Ала жіп кесіскен. Ата жау, ежелден келе жатқан. Ала кеугім. #сөйлеу. Алагеуім (алакөлеңке, таң ата бастаған кез). Ала көз. Ағы басым үлкен көз. Ала көзбен [ алара ] қарады. Жақтырмағанын, ұнатпағанын көзінің қарасымен қимылишараты арқылы білдірді. Ала көзімен атты. Жек көре қарады, ұнатпады. Ала көзімен қарады. Жақтырмады, жаратпады, ұнатпады. Ала көлең. #сөйлеу. Ала көлеңке, елең-алаң кез. Ала көрмедi. Алаламады, алыс-жақын демей бірдей қарады. Ала күңгірт. Жарығы әлсіз, бозамық. Ала күрең. а) Күрең мен өзге түстің араласып келген түрi. ә) Солғын түс, күңгірт, әлсіз жарық. Ала қағаздың соңына түстi. Көп оқыды, білім қуды. Ала қанат қар. Бір жерде бар, бір жерде жоқ, бір жерде жұқа, бір жерде қалың қар. Ала қанат сауысқан. #зоологиялық. #сөйлеу. Ала сауысқан. Ала қаншық боран. Бір ашылып, бір қойып, құбылып соққан боран. Ала қаптың аузын ашты. Ортаға салды, барын аямады, бәрін төктi, сырын ашты. Ала қарлы. Қары әр жерден бір еріген, ала-құла. Ала қарын тары. #жергілікті сөз. Тарының ала масақты түрi. Ала қозыдай бөліндi. Жiкжік болды, ыдырады, басы бірікпедi. Ала қозыдай құлпырады. Көздің жауын алып, жайнай түседі. Ала қой. Әртүрлi, біркелкi емес, iрілi-ұсақты қой. Ала қоңыз терісi иге көнбес. Болмайтын шаруа әу бастанақ көрініп тұрады. Ала қоржын. Алашадан тігілген қоржын. Ала қыс. #сөйлеу. Ала қыстай. Ала қыстай. Қыс бойы. Ала майы жоқ. Семіз емес, арық, жасық (мал етi). Ала мойын ноқ. Алғыр қаршыға. Ала сақал. Ақ, қарасы аралас сақалды кісi. Аласы аз қара көз. Әдемi, қарасы мөлдіреген сұлу көз. Ала [ сары ала ] таң. Таң жаңа атып келе жатқан ертеңгілік кез. Ала теңбіл. Ойдым-ойдым түскен дағы бар, әртүрлi түс араласып келген шұбар ала. Ала шаулы. Әр алуан. Ала шолақ болды. Қар ери бастады, жер ала тартты. Ала шұбар. а) Шұбары басым ала араласқан түс түрi. ә) Әркелкi, әртүрлi. Ала шұбар бұлт. Ала-құла, аспанды тұтас көмкермейтін бұлттың түрi. Ала шыбық шапан. Жол-жол, жолақ матадан тігілген шапан.
|АЛА 2#омоним #сын есім. Бiрлігi жоқ, берекесіз, қиюы қашқан, араз, алауыз. // #ауыспалы мағына. Жаман ниет, арам пиғыл. // Араздық, алауыздық. Ала болды. Алауыздық жасады, бірлігi кеттi. Ала білек. #көнерген сөз. Үлкен оқ. Ала жылан аш бақа. #поэтикалық. Елдi аздырушы, ел iшіне iріткi салушы, пәлеқұмар. Ала қарады. Бөліпжарды, бірін артық, бірін кем көрдi. Ала құйын. а) астан-кестен ұйтқытып соққан боран. ә) Ұшыпқонған, жеңілтек мінезді (адам). Ала ту. Соғыс туы, жалауы. Ала тілеу. Тiлегi басқа, ниетi теріс. Ала ұстады. Ала лады, әділ қарамады.
|АЛА 3#омоним #зат есім. #көнерген сөз. Жылқы iшіндегi көрнектi, жүйрік ат, азбан.
|АЛА 4#омоним: ала байрақ. #сын есім. көнерген сөз. Ерекше белгісi бар.